کد خبر: 5519 ۱۱:۰۲ - ۱۳۹۶/۰۸/۱۰

استاد دانشگاه های اردبیل؛

جامعه ما در فرایند تغییرات اجتماعی درجا زده است

استاد دانشگاه های اردبیل با بیان اینکه نجابت، اصالت و پایبندی به ارزشها از معیارهایی است که امروزه در سایه استقبال عجولانه از گفتمان غربی، رنگ باخته اند گفت: امروز شبکه‌های ماهواره ای، توانسته اند قبح برعی افتارها در جامعه ما را بشکنند.

جامعه ما در فرایند تغییرات اجتماعی درجا زده است

به گزارش ابصارخبر محسن علایی جامعه شناس و استاد دانشگاه های اردبیل در گفتگو با خبرنگار سبلان‌ما، با بیان اینکه بحث طلاق یکی از مهم‌ترین و حساس‌ترین موضوعات در هریک از جوامع بشری است گفت: هر جامعه بسته به اینکه دارای چه ارزش‌ها و هنجارهایی است، برخورد متفاوتی با مقوله طلاق دارد.

وی با اشاره به تاریخ اروپا و آمریکا در نحوه برخورد با طلاق اظهار کرد: زمانی بود که طلاق در کشورهای غربی قانون سخت و محکمی داشت و زوجین به سختی از هم طلاق می‌گرفتند.
علایی اظهار کرد: این کشورها رفته رفته به بحث طلاق به عنوان یک مقوله بشری نگاه کردند و قوانین سخت قبلی را تلطیف دادند و طلاق را به عنوان حقی برای زوجین به رسمیت شناختند.
این جامعه شناس با بیان اینکه امروزه در کشورهای غربی خبری از قوانین سخت در خصوص طلاق نیست گفت: با این وجود و علی‌رغم بی‌بند و باری‌های زیاد، اما مقوله طلاق، در این کشورها بسیار کنترل شده تر از کشور ماست.
وی تصریح کرد: البته کنترل وضعیت طلاق در این کشورها صرفا از راه قانونی نیست؛ بلکه مردم نگاه مثبتی به طلاق ندارند و وقتی تعهدو قولی می‌دهند، خود را ملزم به پایبندی برعهد خود می‌دانند.
علایی اظهار کرد: در نتیجه همین پایبندی به تعهدات است که اگر بحث طلاق در این کشورها حتی اگر سیر سعودی هم داشته باشد اما یک سیاق طبیعی را طی می‌کند و بگونه‌ای نیست که آمار طلاق در یک سال نسبت به سال قبل، افزایش دو برابری داشته باشد.
این استاد دانشگاه اظهار کرد: در مقابل، در کشورهای در حال توسعه از جمله کشور ما، طلاق سیر شتابان صعودی در پیش گرفته که دلایل متعددی دارد و هر یک از دلایل سهم مشخصی از میزان طلاق را برعهده دارد.

ایرانی و مسلمان بودن، بایدها و نبایدهایی را در زندگی برای ما تعیین می کند
وی با اشاره به پژوهش های صورت گرفته در خصوص علل افزایش طلاق در کشور اظهار کرد: از جمله یکی از مهمترین دلایل افزایش طلاق، بحث تغییرات اجتماعی است.
علایی با بیان اینکه با پیشرفت تکنولوژی، بسیاری از ارزش‌های جوامع در معرض تغییرو فروپاشی قرار گرفت گفت: ما در جامعه، یک سری ارزش‌ها و سنت‌هایی داریم که فناوری‌های جدید، با تغییر در ساختارها و کارکردهای حیات اجتماعی، آنها را به چالش کشید؛ بطوریکه امروزه مردم با همان سنت‌ها دیگر نمی‌توانند زندگی‌شان را به سیر طبیعی برگردانند.
وی افزود: در این حالت آنها مجبور می‌شوند به سنت‌ها و اعتقاداتشان پشت پا بزنند که گاه این مسئله اجباری است و گاها با دست‌پاچگی صورت می‌گیرد.
استاد دانشگاه‌های اردبیل تصریح کرد: این افراد در بهبوهه مدرن شدن و دست یافتن به آخرین مواهب مادی و غیر مادی زندگی، با عجله و بدون اینکه توانایی و ظرفیت این تغییر را داشته باشند، از سنت‌ها فاصله می‌گیرند.
وی اظهار کرد: اینجاست که مسائلی همچون احترام به نظرات بزرگترها و کسانیکه تجربه بیشتری دارند در خصوص ازدواج و...، توسط افرادی به ظاهر مدرن پرست، امری نکوهیده تلقی می شود؛ و در نهایت دود همین تغییرات عجولانه، به چشم جامعه و مردم می رود.
علایی با بیان اینکه تغییرات اجتماعی معیارهای ازدواج را نیز تغییر می دهد گفت: در دوره‌های گذشته جوانان در مقوله ازدواج و نیز در زندگی پس از ازدواج، ارتباط تنگاتنگ با والدین داشتند؛ در حالیکه این پیوند با تغییرات بوجود امده گسسته شده است و حالا جوانان، با منیت صرف و بدون مشاوره و راهنمایی بزرگترها، تصمیم به امر خطیر ازدواج می‌گیرند.
وی افزود: یک جوان بدون شناخت سابقه مجردی طرف مقابل خود، بدون اینکه بداند طرف مقابل از چه طبقه‌ای است و چه ارزش‌هایی و اعتقاداتی دارد، و تنها با معیارهای دم دستی از جمله زیبایی ظاهری و...، انتخاب همسر می‌کند و همین مسئله باعث می‌شود که آمار طلاق در جامعه ما به صورت وحشتناکی افزایش یابد.
جامعه شناس اردبیلی با بیان اینکه ایرانی و مسلمان بودن، بایدها و نبایدهایی را برای ما تعیین می کند گفت: جوانان ما در کنار علاقه، مجبور هستند که سبک زندگی متناسب با یک ایرانی را در پیش بگیرند.

معیارهای نجابت، اصالت و تقوا در سایه استقبال عجولانه از فرهنگ و گفتمان غربی، رنگ باخته اند

وی اظهار کرد: نجابت، اصالت، وفا، تقوا، پایبندی به ارزشها از معیارهایی است که امروزه در سایه، استقبال عجولانه از فرهنگ و گفتمان غربی، رنگ باخته اند؛ فرهنگی که از طریق فضاهای مجازی و شبکه‌های ماهواره ای با برنامه‌های مبتذل به زبان فارسی، قصد استحاله نظام از درون را دارند و قصد دارند افکار مسموم را به خرد جوانان ما بدهند.
علایی با بیان اینکه این موضوع مخالفت با استفاده جوانان ایرانی از آخرین فناوری های روز دنیا نیست گفت: متاسفانه این شبکه‌ها صرفا به دنبال رواج فرهنگ ابتذال در جامعه است و هیچ بار علمی برای ما ندارد.
استاد داتشگاههای اردبیل افزود: شبکه‌های ماهواره ای که متاسفانه امروز در جامعه ما نیز طرفدار پیدا کرده است، تنها می‌خواهد قبح برخی رفتارهای نامناسب همچون روابط نامشروع، طلاق و..، را بشکند؛ به بهانه روشنفکری،می‌خواهد تلقین کند که همسران در ارتباطات بیرون از خانه باید آزاد باشند. اینجاست که قبح بی‌حجابی و بداخلاقی شکسته می‌شود، اعتیاد افزایش پیدا کند، ارتباط با نامحرم بیشتر شود و در نتیجه تجمیع همه این عوامل باعث افزایش طلاق در جامعه می‌شود.
وی کم رنگ شدن تقیدات دینی را از دیگر عوامل افزایش طلاق در کشور و در سطحی کوچکتر در استان اردبیل عنوان کرد و گفت: اگر بررسی آماری داشته باشیم طلاق در بین افرادی که به لحاظ دینی و مذهبی در سطح پایینی قرار دارند، نسبت به کسانیکه مقید به مبانی اسلامی هستند بیشتر است.
علایی به بحث مهریه‌های سنگین نیز اشاره کرد و افزود: یکی از اشکالات ما این است که احساس می کنیم مهریه تنها در زمان طلاق باید پرداخت شود وهمین مساله گاها مشوقی برای طلاق نیز می شود.
کارشناس مسائل اجتماعی با بیان اینکه مهریه عندالمطالبه است و در زمان خوشی نیز می توان آن را پرداخت کرد گفت: لازم است مهریه متناسب با وضعیت فرد در نظر گرفته شود تا قادر به پرداخت باشد.
علایی در ادامه با بیان اینکه افراد گاها تحلیل درستی از زندگی کردن ندارند گفت: ما برای داشتن زندگی سالم نیاز به فرهنگ‌سازی داریم و باید قدرت تحلیلمان را افزایش دهیم.
وی با بیان اینکه اختلافات جزئی در زندگی نباید منجر به طلاق شود گفت: طلاق منفورترین حلال خدااست و براساس روایات عرش خدا را به لرزه درمی‌آورد.
استاد دانشگاههای اردبیل با بیان اینکه اکثر طلاق‌ها از یک اشتباه کوچک زوجین ناشی می شود گفت: ما در زندگی کمتر از گنجینه لغات استفاده می کنیم و فرهنگ گفتمان را بلد نیستیم.
عضو هیات علمی دانشگاه‌های اردبیل اظهار کرد: بسیاری از مشکلات خانواده‌ها با گفتگو قابل حل شدن است و اگر همسران منیت را کنا بگذارند،قطعا درصد طلاق‌ در جامعه ما کاهش می یابد.
وی تصریح کرد: متاسفانه یک گلایه و ناراحتی کوچک بین زوجین، به خشونت تبدیل می‌شود؛ آستانه تحمل ما پایین است و ضروری است در این خصوص کلاس‌های آموزشی داشته باشیم.
علایی با اشاره به افزایش طلاق های توافقی در جامعه اظهار کرد: زوجین اگر دلیل منطقی ندارند نباید به راحتی تن به طلاق بدهند؛ طلاق برای جامعه هزینه‌زا است و در این خصوص لازم است زوجین احساس مسئولیت داشته باشند.

جامعه ما در فرایند تغییرات اجتماعی در حال درجا زدن است

استاد دانشگاه‌های اردبیل با بیان اینکه در طلاق تنها زن و شوهر مقصر نیستند گفت: جامعه ما بعضا در فرایند تغییرات اجتماعی در حال درجا زدن است و نمی تواند نرم‌های جدید را جایگزین نرم‌های از بین رفته بکند و گاها افراد هنوز قبح طلاق را نمی دانند.
وی اظهار کرد: همه افراد باید بدانند که اگر طلاقی صورت می‌گیرد جامعه دچار چه مشکلات می شود. بسیاری از زوجین بعد از طلاق نتوانسته اند دوباره تشکیل زندگی دهند.
علایی با بیان اینکه طلاق آسیب‌های متعددی دارد گفت: اولین تبعات طلاق متوجه خود فرد می شود؛ زوجی که طلاق گرفته همیشه انگ اجتماعی را با خود یدک می کشد و جایگاه اجتماعی اش افت می کند.
وی تصریح کرد: مخصوصا در ساختار اجتماعی ما ازدواج مجدد برای زنان نسبت به مردان بسیار سخت تر است.
 جامعه شناس اردبیلی فرزندان طلاق را از دیگر تبعات طلاق دانست و اظهار کرد: این فرزندان در جامعه رها می شوند و همین رها شدگی فرصت‌های نامشروع زیادی را در مسیر آنها قرار می دهد.
علایی با بیان اینکه سرخوردگی اجتماعی همیشه همراه این فرزندان است گفت: نگاه‌های معنادار جامعه باعث عقده در فرزندان طلاق می شود؛ فرد به سمت بزهکاری سوق پیدا می کند.
وی تصریح کرد: فرزندان طلاق حتی از دلسوزی های اطرافیان نیز سرخورده و ناراحت می شوند؛ احساس مهربانی از نگاه ترحم آنه‌ها را اذیت می کند.
علایی به آمار طلاق در استان اردبیل نیز اشاره کرد و افزود: آمار طلاق در اردبیل نسبت به جمعیت خود قابل قبول نیست؛ البته فقر هم نسبت به جمعیت استان، ناموزون است.
وی با بیان در بحث مدیریت شهری، محلات حاشیه ای مغفول مانده است گفت: برای اینکه بتوانیم درصد طلاق را در استان کاهش دهیم باید فقر ریشه کن شود و در همین خصوص باید استاندارد فضای سرانه برای هر فرد را اصلاح کنیم.
جامعه‌شناس اردبیلی اظهار کرد: خیلی از ساکنان محلات حاشیه‌نشین ما بیکارند و روزانه به امید پیدا کردن یک لقمه نان، ساعت‌ها در میادین شهر منتظر می شوند تا اگر کسی نیاز به کارگر داشت، کار کنند.
علایی با بیان اینکه بسیاری از سرپرستان خانواده‌های ما امنیت شغلی ندارد گفت: پدر یا مادر چنین خانواده‌هایی چه آرامشی دارند که بتواند اصول زندگی صحیح را به فرزندش بیاموزد.
استاد دانشگاه‌های اردبیل اظهار کرد: در نهایت فرزندان این خانواده‌ها ازدواج بیولوژیک و غریزی می‌کنند، در حالیکه ازداج آنها باید پیوست فرهنگی داشته باشد.

مدیران ما وظیفه اجتماعی خود در قبال شهروندان را شناسایی نکرده اند

علایی با بیان اینکه شهرداری، فرمانداری، استانداری و همه مدیران دستگاههای اجرایی و قضایی در افزایش میزان طلاق در استان مقصر هستند گفت: هیچ یک از مدیران ما وظیفه اجتماعی خود در قبال شهروندان را شناسایی نکرده اند.
وی اظهار کرد: ما استارتاپ ها و فضای کسب و کار را نتوانسته ایم در مناطق حاشیه شهر یاده کنیم و در بحث کار آفرینی گره از مشکلاتی همچون بیکاری برداریم؛ حال چکونه باید انتظار داشت خانواده‌ها بتوانند بایدها و نبایدهای زندگی را به فرزندانشان آموزش دهند.
علایی با بیان اینکه فقر و بیکاری عامل بسیاری از ناهنجاری‌هاست گفت: مدیران ما باید تلاش جدی در این خصوص داشته باشند و با برنامه ریزی مناسب، بخشی از مشکلات را حل کنند.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه علی رغم مشکلات موجود، والدین نباید فرزندان را به حال خود رها کنند گفت: والدین همیشه نقش حمایتی خود را از فرزندان داشته باشند.
این جامعه شناس در پایان با بیان اینکه لازم است خانواده‌ها چند صفحه ای از آیین زندگی در اسلام را مطالعه کنند گفت: 70 درصد طلاق‌ها به راحتی قابل برگشت هستند و اگر کمی به وظایف خود در قبال همسر و فرزندان آشنا باشیم قطعا درصد این اتفاق نامیمون در جامعه کم خواهد شد.

انتهای پیام/