به گزارش ابصارخبر، المیرا غضنفری دانشجوی دانشگاه محقق اردبیلی در یادداشتی به تحلیل موضوع جمال بن احمد خاشقچی روزنامه نگار، مقاله نویس، مدیر و سردبیر ارشد شبکه خبری العرب پرداخت و نوشت: در تاریخ دوم اکتبر امسال، ناپدید شدن یک ژورنالیست به عنوان تیتر یک روزنامهها، سایتها، شبکههای رادیویی و تلویزیونی قرار گرفت، خیلی زود بیشتر تحلیلگران برای این موضوع یادداشت نوشته و سیاستمداران و اصحاب رسانه درباره آن اظهار نظر کردند.
خبر حکایت از مرگ جمال بن احمد خاشقچی روزنامه نگار، مقاله نویس، مدیر و سردبیر ارشد شبکه خبری العرب داشت، شواهد امر در ابتدا حکایت از مراجعت وی به کنسولگری عربستان در ترکیه و عدم بازگشت او میداد. اینکه خاشقچی که بوده و چه کرده و عاقبتش چه شد در چندین هزار صفحه در رسانههای مختلف جهان مورد تحلیل قرار گرفته است و در این نوشتار از زوایای دیگری به مرگ وی پرداخته شده است.
در جهان عرب از خاندان خاشقچی به عنوان یک خاندان بانفوذ در دربار سعودی یاد میشود. محمد خاشقچی ترک تبار، پدربزرگ جمال پزشک مخصوص دربار عبدالعزیز بود و عدنان عموی او که در طول حیاتش با عوامل CIA، سیاستمدارها و با نفوذترین افراد دنیا ارتباط داشته و از افراد مشهور در ماجرای مکفارلین بوده، در سال 1989 میلادی ادعا کرده که پدربزرگش یک یهودی بوده است.جمال در سال1958 به دنیا آمد و مهمترین اتفاقات زندگیش با انتخابش به عنوان مشاور رسانهای ترکی فیصل(سفیر سابق عربستان در لندن) رقم خورد. سردبیری روزنامه اصلاح طلب الوطن او را در مسیر رسیدن به عنوان روزنامه نگار نزدیک به قدرت در حکومت آل سعود یاری کرد.
پوشش رویدادهای پرتنش و بحران های الجزایر، کویت، سودان و افغانستان و مصاحبه های متعدد او با بن لادن رهبر القاعده قبل از حوادث 11 سپتامبر از وی ستارهای درخشان در فضای رسانهای منطقه به وجود آورد. امّا دیری نپاید که با به قدرت رسیدن سلمان و پسرش ستاره بخت خاشقچی خاموش شد، در همین دوران بود که او تیر انتقادات خود را علاوه بر حکومت سلمان به سمت ترامپ و سیاستهایش در قبال خاورمیانه نشانه گرفت. خاشقچی در اواخر حضورش در عرصه رسانه و پس از حضور در واشینگتن، یادداشتهای انتقادآمیز خود را علیه ولیعهد ماجراجو عربستان و سیاستهای داخلی و خارجیش و سرکوب مخالفان منتشر کرد و در لیست تعقیب بن سلمان قرار گرفت.
امّا دوم اکتبر 2018، بار دیگر نام خاشقچی به عنوان تیتر اول رسانههای جهان قرار گرفت، این بار خبر نه از آمریکا و نه از عربستان، بلکه از ترکیه مخابره شد و در روزهای بعد به نقل از الجزیره، نیویورک تایمز و رسانههای محلی این خبر بدین صورت تکمیل شد:"جمال خاشقچی آخرین بار برای ثبت ازدواج خود به کنسولگری عربستان در ترکیه مراجعه کرده و به نقل از رئیس انجمن رسانههای عربی، مقامات ترک تکهتکه شدن جسد خاشقجی را تأیید کردهاند."
در سوی دیگر ماجرا، عربستان سعودی تا نوزدهم اکتبر 2018 بارها و قویاً از سرنوشت خاشقچی اظهار بی اطلاعی کرد و در نهایت در تاریخ مذکور مرگ تصادقی وی را در طی یک مشاجره تایید کرد و 18 نفر را بازداشت نمود و یک مامور خودسر را عامل حادثه عنوان کرد و پس از کش و قوس فراوان ماجرای خاشقچی به پرده آخر رسید و تمام شد.
با افشای ماجرای مرگ این روزنامه نگار عربستانی، در برخی کشورها از جمله ترکیه و آمریکا تظاهراتی صورت گرفت و صد هنرمند در کنار سیاستمداران برخی کشورهای جهان درباره مرگ وی بیانیه صادر کردند. در داخل عربستان، خالد بن سلمان، فرزند پادشاه سعودی در گفتگویی اعلام کرد: جمال دوستان زیادی از جمله من در عربستان دارد و من مدام با او در تماس بودم.
در اروپا نیز، فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت: اتحادیه اروپا به طور کامل از مایک پامپئو وزیر خارجه ایالات متحده حمایت می کند. پامپئو از دولت عربستان سعودی خواسته بود تا تحقیقات کاملی را درباره ناپدید شدن جمال خاشقچی انجام دهد.
مسئولان قضایی ترکیه، دادستان کل و معاونش را برای اتخاذ تصمیمات لازم در خصوص کنسولگری سعودی در استانبول و بررسی مساله ناپدید شدن روزنامه نگار منتقد سیاست های آل سعود، انتخاب کردند.
منابع رسمی در دادسرای ترکیه به الجزیره گزارش دادند: نمونه هایی از اسید در کنسولگری عربستان سعودی در استانبول یافت شده است، مقامات عربستان سعودی از مواد شیمیایی اسیدی و دیگر مواد شیمیایی برای رفع جرمشان استفاده کردهاند. این منبع میگوید که اثرات اسید هیدروفلوریک و سایر مواد شیمیایی در منزل اصلی سرکنسول محمد العطیبی در استانبول یافت شده است.
عباس خامهیار، کارشناس ارشد غرب آسیا میگوید: خاشقجی از معدود نویسندگان و روشنفکران عربستانی نسل خود بود که خیلی سعی میکرد واقع بین، عقل گرا، میانه رو و مستقل ظاهر شود.در عین حال او به حکومتش (عربستان سعودی) سخت وفادار بود و در سالیان متمادی یکی از برجسته ترین افراد رسانه ای نزدیک به کاخ های سلطنتی و بلندگوی رژیم به شمار می رفت، وابستگی های شغلی گوناگون گذشته اش به امپراطورى رسانهای آل سعود مبین این امر است.
خاشقچی به عنوان یک چهره نزدیک به آل سعود، تا قبل از خروج از عربستان همواره از حامیان اصلی دولت ریاض بود و از او به عنوان صندوقچه اسرار خاندان سعودی یاد میشود، وی در واکنش به شهادت آیت الله باقر النمر، از رهبران تشیع و تعدادی از فعالان سیاسی مخالف حکومت نوشت: دولت عربستان با قاطعیت با نمر النمر و طرح مذهبی و تجزیه گرایانه او برخورد کرد. این صحبتهای خاشقچی با انتقاد جهان عرب مواجهه شد.
در پایان اینکه، زندگی جمال خاشقچی با همه فراز و نشیبهایش به ایستگاه آخر رسید و علیرغم همه خدمات ارزندهاش به خاندان سعودی، پرونده زندگیش در کنسولگری عربستان در ترکیه بسته شد. نقش آمریکا در این ماجرا همچنان مشکوک است و اظهارات مقامات این کشور در طول چند روز اخیر نشان میدهد که مقامات آمریکایی بهطور جدی از چیزی هراسانند و لذا به تناسب شرایط موجود موضع اتخاذ میکنند، ترامپ بعد از گذشت چند هفته از ورود بی بازگشت این منتقد عربستانی به کنسولگری این کشور در استانبول به تکاپو افتاده تا به هر طریقی شده این پرونده را مختومه نماید. رفتار مقامات ترک نیز به شدت شکبرانگیز است و دولت ترکیه و شخص اردوغان از این ماجرا بهرهبرداری ویژه سیاسی نموده است. مرگ مرموز او بار دیگر انگیزههای گزینهدار فرمایشی غرب را آشکار کرد و نقاب از چهره مخدوش حقوق بشری غرب برداشت و نشان داد که همچنان باید منتظر اتفاقات جدید از شبه جزیره عربستان شد.
بازنده اصلی و روسیاه در مرگ خاشقچی رسانههای همیشه مدعی آزادی بیان در جهان بودند که در طی یک ماه اخیر ساعتها برنامه خبری و تحلیلی خود را به این ماجرا اختصاص دادند، امّا در طی 4 سال گذشته تجاوزات وحشیگرانه آل سعود به خاک یمن و غلطیدن مردم بیگناه این کشور را در خون خویش ندیدند و آن را در بایکوت رسانهای قرار دادند تا سایه شوم قتل عام دسته جمعی همچنان بر سر مردم این کشور مظلوم خاورمیانه باشد.
منابع:
Black, Ian (19 October 2018). "Jamal Khashoggi obituary". The Guardian. Retrieved 25 October 2018.
Hubbard, Ben; Gladstone, Rick; Landler, Mark (16 October 2018). "Trump Jumps to the Defense of Saudi Arabia in Khashoggi Case". The New York Times. Retrieved 17 October 2018. "Mr. Khashoggi, who wrote columns for The Washington Post, lived in the United States, and his 60th birthday was on Saturday [October 13]."
"Khashoggi 'died after fight' – Saudis". BBC. 19 October 2018. Retrieved 19 October 2018. یاهتنWhat we know (and don't) about
انتهای پیام/