به گزارش ابصارخبر قاسم رحیمی مدیرکل اداره کار - تعاون و رفاه اجتماعی استان اردبیل در گفتگوی تفصیلی با آذرسلام وضعیت کار- کارگران - بیکاری - رفاه در استان اردبیل را تشریح کرد.
این گفتگو بمناسبت هفته کارگری انجام شده است که در ذیل می آید؛
بنظر شما مهمترین علت رکود و بیکاری در استان اردبیل چه بوده و راه رفع آن چیست؟
رحیمی: در عالم اقتصاد رکود مساوی با بیکاری و تورم مساوی با توقف رونق مواجه است. در برخی از کشورها یکی از این دو چالش و یا هر دو اقتصاد را مبتلا کرده است و ما یک دهه بوده که با " رکود تورمی" یعنی هر دو چالش تورم و روکود درگیریم. رکود بد هست ولی تورم از آن بدتر اثر گذار است.
نسخه اولیه باید ترمیم بدتر یعنی تورم و کنترل آن از راه کنترل رشد افسار گسیخته نقدینگی باشد که این عامل کنترل شد ولی برخی معتقدند بیکاری را دامن زده است.
این مشکلات نه در استان اردبیل در تمام استانها تسری دارد با این حال راه خروج از رکود امکان پذیر بوده، متاسفانه بخش اعظمی از نقدینگی در کشور ما منجمد و فرز شده و در چرخه تولید قرار ندارد؛ زیرا و احتملاٌ انگیزه ای برای سرمایه گذار نمانده و افکار وی به سمت سپرده گذاری بانکی و امنیت بالای اقتصادی و پول خود رفته است.
یعنی شما می فرمایید بیشتر نقدینگی و سرمایه ها به سمت پرداخت سودهای بانکی گسیل شده است؟
رحیمی: من معتقدم 80 درصد پول ها در کشور ما فرز بوده، به این معنی که صاحب ثروت و سرمایه یا امنیت پولی و مالی را در بازار احساس نمی کند یا ارزش افزوده پولش تامین نیست.
باید اقرار کرد مشکل عمده عدم فرهنگ حمایت از تولید ملی - بومی بوده و اگر این عرق و تفکر و فرهنگ نهادیه شود بلاشک چرخ تولیدات خواهد چرخید.
متاسفانه در سنوات گذشته بانک های متعدد و مؤسسات اعتباری با سود دهی بالا مردم را به سمت سپرده گذاری پول و دریافت سود بالا بدون ریسک پذیری بالا بردند و پس انداز میان مدت و بلند مدت به راه انداخته و ترغیب کردند؛ مردم به آن سمت رفت.ما باید مردم را برای حضور در بازار تشویق کنیم. اکنون نقدینگی در بازار کم بوده و این به تمام واحدهای تولیدی اثر گذار است. علت بعدی عدم فروش کالا و محصولات بومی و داخلی هم واردات بی رویه اجناس بی کیفیت بوده و افسوس که مردم طالب برند خارجی ولو کیفیت پایین تر هستند در حالی که باید زود به این نتیجه رسید که فقط حمایت از تولید داخلی هست که بن بست ها را باز می کند.
آیا زمان اصلاح و تغییر نظام سیستم غلط بانکی نیست؟ در کشوری مثل ژاپن بانک ها در قبال نگهداری پول مردم و سرمایه داران حق الزحمه می گیرد و هر اندازه پول سپرده گذاری در این بانک ها افزایش یابد بانک نیز سود بیشتر از مشتری اخذ می کند که این بر عکس سیاست بانکی ایران است. در ژاپن فرد مجبور به بازگشت ثروت خود به تولید بازار و اقتصاد می شود ولی در ایران و کشورما هر اندازه پول سپرده شده زیاد باشد بانک سود بیشتری می دهد و در نتیجه تولید رونق و جان نمی گیرد؟
رحیمی: دقیقا همینطور است هدایت و الزام اصولی و منطقی مردم به سمت تولید و سرمایه گذاری خوب بوده اما لازمه آن تولید کالای قابل قبول و موفق در رقابت با رقبا هست.
به عنوان مثال؛ در گذشته کارخانه های ماکارونی زیاد شد و اکنون بازار مصرف داخلی کاملاً اشباع شده است بنابراین باید به فکر صادرات باشیم. دهه اول انقلاب تولیدات داخلی کفاف مصرف داخلی و مردم نبود به مرور خودکفا شدیم، اکنون نیز بازار و مصرف داخلی کامل تامین می شود از این به بعد باید به صادرات و شکستن مرزها بیاندیشیم. مشکل بعدی در اینجا پیش می آید این هست که برخی صادر کنندگان به دلیل ثابت ماندن قیمت دلار در کشور به لحاظ بعضی سیاست و اهرم کنترلی؛ هنگام فروش و صادرات و یا خرید و وارد کردن کالایی با نوسان و تفاوت قیمت دلار و ارز تمام شده و ارزان داخلی مواجه می شود که توجیه سود و اقتصادی را از دست می دهد و این مورد نیز نیاز به بازبینی دارد.
البته معتقدم مشکل اصلی اقتصاد ما این ها نیست؛ بلکه صرف یارانه ها می شود . یارانه ها بدون کارشناسی و برنامه ریزی هست قرار نبود پول نقد وارد بازار و بین مردم شود و باید صنعت را ترمیم می کرد.
اقدامات عملی انجام شده در کشور و استان در باره اقتصاد مقاومتی چه بوده و چقدر از کار ایرانی - بومی حمایت می شود؟
رحیمی: بعد از ابلاغ سیاست اقتصاد مقاومتی، تشکیل ستاد و تصویب 12 برنامه در آن، عملا برای عملیاتی شدن اماده شد و برای هر دستگاه اجرایی دراستانها رئیس و دبیر انتخاب شد. پروژه های عمرانی اولویت دار ادارت استانی را تعیین شدند. در ستاد اقتصاد مقاومتی استان اردبیل به ریاست استاندار اردبیل بالغ بر 2500 میلیارد تومان برای بیش از 300 طرح تولیدی تسهیلات در نظر گرفته شد تا برای تثبیت و صیانت از تولید و اشتغال تعلق گیرد که البته این برنامه باید تداوم یابد.
وضعیت اشتغال به تناسب کشوری در استان ما چگونه است؟
رحیمی: بر اساس آمار های سال 94 جمعیت کشور 79 میلیون و استان ما 1276000 هزار نفر سرشماری شده است. 49 درصد مردم استان را مرد و51 درصد را زن تشکیل می دهد. 67 درصد مردم شهرنشین و 33 درصد روستانشینند. جمعیت فعال استان اردبیل که یکی از شاخص ها برای کار است 450 هزار نفر بوده و نرخ مشارکت اقتصادی استان 7/43 صدم درصد ( شاخص مهم اقتصادی افراد جامعه بیکار و شاغل که می تواند در کار اقتصادی مشارکت کنند) است.
جمعیت شاغل فعلی استان؛ 310 هزار مرد (بخش دولتی و خصوصی) و 87 هزار شاغل زن بوده که تحصیلات انها به ترتیب 5/47 درصد شاغلان زیر دیپلم، 8/15 دیپلم و 18 درصد مدارک دانشگاهی دارند؛ مابقی بیسواد هستند.
وضعیت شاغلان و بخش عمده فعالیتها شامل فعالیت کشاورزی 8/33 و در بخش صنعتی 6/25 و در بخش خدماتی 46 دهم درصد فعالند. این در حالی است که طبق میانگین کشوری، از مجموع شاغلان کشور 18 درصد باید در بخش کشاورزی، 6/32 درصد در بخش صنعتی باید فعال باشند که در بخش صنعتی عدد پایین 6/25 درصد است و در بخش خدمات کشوری میانگین آن 4/49 درصد بوده در حالی که در استان ما 40درصد است.
سهم شاغلان با حساب میانگین کشوری 1/12 در بخش عمومی دولتی در کشور است که این رقم دراستان ما حدود 4/1 درصد بوده به عبارتی 9/87 درصد در بخش خصوصی مشغولند. در بخش کارکنان دولتی رتبه 28 را داریم یعنی بعد از 28 استان کمترین نیروی دولتی را داریم!. نیروی بخش خصوصی ما بیشتر و فعالتر از دولتی در سطح کشور است.
در استان اردبیل 12600 واحد کارگری داریم. واحدهای دارای ظرفیت نیروی کار 1 الی 10 نفره به تعداد 11 هزار واحد- 1316 کارگاه 10 الی 15 نفره - 141 واحد 50 الی 100 کارگری – 90 واحد 100 الی 150 نفره و 6 واحد نسبتا بزرگ که بیش از 500 کارگر نیروی مشغول بکار دارند و تعداد کارگران بیمه شده استان اردبیل 94300 نفر هست.
تارنمای بیکاری استان اردبیل را چگونه ارزیابی می کنید؟در مقایسه با سایر استانها و کشور؟
رحیمی: مرکز ملی آمار ایران وضعیت بیکاری را در 5 سال گذشته سنجش و استخراج کرده که طبق آن نرخ بیکاری در 12 استان تک رقمی و زیر ده سال بوده و فاصله بین بهترین و بدتیرین وضعیت نرخ بیکاری استان از لحاظ بیکاری به 1/9 درصد رسیده است. در استانهای خراسان جنوبی 8/7 کرمان 1/8 یزد 3/8 مرکزی 9 به تریب پایین ترین نرخ بیکاری داشتند.
در مقابل آن لرستان - کرمانشاه - کهگیلویه و بویراحمد و فارس بالاترین نرخ بیکاری و استان اردبیل در 5 سال اخیر با نرخ بیکاری 12 و نیم درصد در میان جدول و رتبه 16 قرار دارد. نرخ بیکاری استان اردبیل 4/11 درصد در این 5 سال بوده و از میانگین کشوری بالاتر قرار دارد. بر اساس آخرین امار بدست آمده در سال 94 تعداد 58 هزار بیکار در استان داریم.
با توجه به نامگذاری سال به اقتصادمقاومتی؛ اشتغال و تولید چه کاری می توان دراین راستا در استان انجام داد؟
رحیمی: از آنجا امنیت اقتصادی در کشور تامین شده و در استان اردبیل قابلیت صادرات را هم داریم بازار کشورهای همسایه مناسب ترین ظرفیت بوده ولی این صادرات نیازمند راه مناسب ترانزیت و ریلی است. به عنوان مصداق؛ کارخانه آتا جوجه در استان اردبیل موفق به عقد قرار داد با مسکو شده که در آینده برای توسعه این صادرات به شدت به راه مناسب نیاز خواهد شد.
ایجاد فرهنگ مصرف تولیدات دخلی ریشه و اساس رونق تولید است، مردم ما لازم است که ولو با کیفیت کمی پایین تر از محصول داخلی حمایت کنند تا کارگاه ها و بنگاه های تولیدی داخلی ترقی یابد.
اکنون برای اشتغال مولد دنیا به سمت رشته های دانش بنیان و ارزش افزوده بالا حرکت کرده است. در استان اردبیل که عمده محصول گندم و سیب زمینی بوده و دومین استان تولید محصول کشاورزی سیب زمینی هست، ولی با یان حال در موعد برداشت و فروش متضرر می شوند. بذرهای کاشته شده فعلی رده چندم و از رده خارج هستند در عوض با تولید بذر اولیه سیب زمینی نوع F1 که عاری از ویروس هستند بجای تولید 15 تنمی توانیم 150 تن برداشت کنیم.
اکنون در استان بذر مینی تیوبر و بذر سیب زمینی به روش هواکش بدون نیاز به آب و خاک تولید می شود که رشته دانش بنیان بوده و به قیمت 5 هزار تومان فروخته می شود.
مشکل سوم استان اردبیل و تفاوت با استان های توسعه یافته و صنعتی این نیست که؛ صرفاً انجا سرمایه گذاری زیادی شده است، بلکه اراده سازی و انگیزه شروع کاری را در هر بخشی دارند. متاسفانه فارغ التحصیلان ما فقط چشم به استخدام ادارات و کارخانه ها دوخته اند و انگیزه ای برای ایده سازی و طرح نو و کار افرینی ندارند و معتقدم باید رویکرد اشتغال زایی در استان نیز باید تغییر یابد.
با توجه به قرار گرفتن در ایام و هفته کار و کارگری نقش بسیج کارگری و کارگران در ارتقائ توان بهره وری در استان را چگونه ارزیابی می کند؟
رحیمی: تزریق هویت فرهنگی، صداقت و از خود گذشتگی بسیج به فضای کارگری همانند اول انقلاب قطعاً تحول افرین بوده و ما استقبال می کنیم.
همه چیز دستور یا پول نیست بلکه واحدهای ما که با کمبود مالی و مشکلاتی مواجه هستند ولی اگر تفکر بسیجی داشته باشند می توانند مانع از تعطیلی و راکد شدن واحد تولیدی شوند ضمن اینکه اکنون در جنگ اقتصادی هستیم.
اگر همه با وجدان کاری کار کنند شاهد پیشرفت خواهیم بود و در مقاطع بحران و کمبودها هم کارفرما را یاری و حمایت کنیم.
گفتگو از خبرنگار آذرسلام/
انتهای پیام/