به گزارش پایگاه خبری تحلیلی ابصار خبر، حاتم رسولی فعال فرهنگی اجتماعی دارالارشاد اردبیل در یادداشت خود به پدیده اجتماعی زباله گردی در عصر حاضر پرداخت و نوشت: «هر روز صبح، در سطل‌های زباله شهر اردبیل، دست‌هایی جستجو می‌کنند تا شاید لقمه نانی پیدا کنند. زباله گردی، پدیده‌ای تلخ و ریشه‌دار است که زندگی هزاران نفر را در این شهر تحت تأثیر قرار داده است. این معضل اجتماعی نه تنها به عزت نفس افراد آسیب می‌زند، بلکه بر سلامت عمومی و محیط زیست نیز تأثیرات مخربی دارد. در این مقاله، به بررسی ابعاد مختلف این مشکل و راهکارهای مقابله با آن می‌پردازیم.»
زباله گردی به عنوان یک پدیده اجتماعی در اردبیل، به ویژه در میان شهرهای بزرگ و متوسط، به یک معضل جدی تبدیل شده است. این مشکل نه تنها بر زندگی اقتصادی و اجتماعی تأثیر می‌گذارد، بلکه سلامت عمومی و محیط زیست را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. در این یادداشت به بررسی علل، پیامدها و راهکارهای مقابله با زباله گردی در اردبیل می‌پردازیم و اهمیت این موضوع را در زندگی روزمره مردم تحلیل خواهیم کرد.
فقر یکی از اصلی‌ترین عوامل زباله گردی در اردبیل است. بسیاری از افراد به دلیل کمبود شغل و درآمد ناکافی، به این کار روی می‌آورند. علی‌رغم وجود منابع طبیعی و جاذبه‌های گردشگری، کمبود فرصت‌های شغلی پایدار و عدم دسترسی به خدمات اجتماعی باعث شده است که برخی از شهروندان به زباله گردی متوسل شوند. این وضعیت نه تنها به معیشت افراد آسیب می‌زند، بلکه احساس ناامیدی و بی‌اعتمادی را در جامعه تقویت می‌کند.
به عنوان مثال، در بسیاری از محله‌های کم‌برخوردار اردبیل، خانواده‌ها به سختی می‌توانند نیازهای اولیه خود را تأمین کنند. این امر موجب می‌شود که برخی از افراد به زباله گردی روی آورند تا حداقل درآمدی برای تأمین هزینه‌های روزمره خود به دست آورند. در واقع، زباله گردی به یک منبع درآمد ناخواسته تبدیل شده است.
عدم آگاهی از فرصت‌های شغلی و تبعات زباله گردی نیز عامل دیگری است که افراد را به این کار سوق می‌دهد. بسیاری از زباله‌گردها از ظرفیت‌های آموزشی و شغلی موجود در جامعه بی‌خبرند و به همین دلیل به زباله گردی ادامه می‌دهند. این عدم آگاهی می‌تواند ناشی از کمبود اطلاعات محلی و عدم دسترسی به برنامه‌های آموزشی باشد.
در این راستا، برگزاری کارگاه‌های آموزشی و اطلاع‌رسانی در سطح محله‌ها می‌تواند به افزایش آگاهی کمک کند. بسیاری از زباله‌گردها ممکن است از برنامه‌های حمایتی و شغلی که توسط نهادهای دولتی و غیردولتی ارائه می‌شود، بی‌خبر باشند.
مسائل اجتماعی مانند اعتیاد و مشکلات خانوادگی نیز می‌تواند افراد را به زباله گردی سوق دهد. افرادی که درگیر اعتیاد هستند، معمولاً برای تأمین هزینه‌های خود به این کار روی می‌آورند. همچنین، نبود یک شبکه حمایتی قوی می‌تواند به تشدید این معضل منجر شود.
مشکلات خانوادگی، از جمله طلاق و عدم وجود حمایت عاطفی، می‌تواند افراد را به سمت زباله گردی سوق دهد. در بسیاری از موارد، زباله‌گردها به دلیل عدم حمایت اجتماعی و خانوادگی، احساس تنهایی و بی‌پناهی می‌کنند و این امر باعث تشدید مشکلات آن‌ها می‌شود.
زباله گردی می‌تواند منجر به شیوع بیماری‌ها و آلودگی‌های محیطی شود. زباله‌ها ممکن است حاوی مواد شیمیایی و بیماری‌زا باشند که بر سلامت زباله‌گردها و سایر افراد جامعه تأثیر منفی می‌گذارد. این موضوع به ویژه در مناطق پرجمعیت و حاشیه‌نشین بیشتر به چشم می‌خورد.
به عنوان مثال، زباله‌گردها ممکن است با زباله‌های حاوی مواد خطرناک و عفونی مواجه شوند که می‌تواند به بروز بیماری‌های مختلف منجر شود. همچنین، این وضعیت می‌تواند به شیوع بیماری‌های واگیردار در جامعه کمک کند، به ویژه در شرایطی که بهداشت عمومی رعایت نشود.
تجمع زباله‌ها در مناطق مختلف می‌تواند به آلودگی خاک و آب‌های زیرزمینی منجر شود. این آلودگی‌ها نه تنها به سلامت انسان آسیب می‌زنند، بلکه به اکوسیستم نیز لطمه می‌زنند و تنوع زیستی را تهدید می‌کنند. آلودگی محیط زیست می‌تواند به کاهش کیفیت زندگی در مناطق مختلف منجر شود. این موضوع می‌تواند تأثیرات منفی بر روی گردشگری و جاذبه‌های طبیعی اردبیل داشته باشد، که خود به نوبه خود به اقتصاد محلی آسیب می‌زند.
زباله گردی ممکن است به افزایش جرم و جنایت در جامعه منجر شود. افرادی که به زباله گردی مشغولند، ممکن است در معرض رفتارهای ضد اجتماعی قرار بگیرند و این امر می‌تواند به افزایش ناهنجاری‌های اجتماعی در جامعه کمک کند. این وضعیت نه تنها بر امنیت عمومی تأثیر می‌گذارد، بلکه می‌تواند به احساس ناامنی در میان ساکنین مناطق مختلف دامن بزند.
به عنوان مثال، زباله‌گردها ممکن است در جستجوی منابع مالی برای تأمین نیازهای خود، به سرقت و دیگر رفتارهای مجرمانه نیز روی آورند. این امر می‌تواند به افزایش احساس ناامنی در جامعه منجر شود و به نوبه خود، کیفیت زندگی مردم را تحت تأثیر قرار دهد.
فراهم کردن شغل‌های پایدار و آموزش مهارت‌های شغلی می‌تواند به کاهش زباله گردی کمک کند. دولت و نهادهای محلی باید برنامه‌های توسعه اشتغال را به اجرا بگذارند تا افراد بتوانند به کارهای مفید و پایدار مشغول شوند. ایجاد مشاغل مرتبط با بازیافت و مدیریت زباله می‌تواند به عنوان یک راهکار مؤثر در این زمینه مطرح شود.
برخی از نهادهای محلی می‌توانند با ایجاد کارگاه‌های آموزشی و مشاغل کوچک در حوزه بازیافت، به افراد کمک کنند تا از زباله گردی فاصله بگیرند و به فعالیت‌های اقتصادی سالم روی آورند.
برگزاری کارگاه‌ها و برنامه‌های آموزشی برای افزایش آگاهی عمومی درباره پیامدهای زباله گردی و روش‌های مدیریت زباله ضروری است. این آموزش‌ها می‌توانند به افراد کمک کنند تا به جای زباله گردی، به فعالیت‌های مفید و سازنده بپردازند.
استفاده از رسانه‌های محلی و شبکه‌های اجتماعی برای اطلاع‌رسانی در این زمینه می‌تواند مؤثر باشد. همچنین، برگزاری جلسات عمومی در محله‌ها می‌تواند به ایجاد فضایی برای گفتگو و تبادل نظر درباره مشکلات زباله گردی کمک کند.
ایجاد شبکه‌های حمایتی برای کمک به افرادی که به دلایل مختلف به زباله گردی روی آورده‌اند، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این شبکه‌ها می‌توانند شامل خدمات مشاوره‌ای، پزشکی و اجتماعی باشند که به بهبود شرایط زندگی این افراد کمک می‌کند. همچنین، ایجاد مراکز مشاوره و حمایت در مناطق آسیب‌پذیر می‌تواند به کاهش زباله گردی کمک کند.
این شبکه‌ها می‌توانند به افراد کمک کنند تا با مشکلات خود بهتر کنار بیایند و از خدمات اجتماعی بهره‌مند شوند. همچنین، ایجاد گروه‌های حمایتی می‌تواند به تقویت روحیه افراد و ایجاد حس همبستگی در جامعه کمک کند.
همکاری با NGOها و نهادهای اجتماعی برای ارائه خدمات به زباله‌گردها و کمک به بهبود شرایط زندگی آن‌ها می‌تواند بسیار مؤثر باشد. این سازمان‌ها معمولاً تجربه و منابع لازم برای کمک به این افراد را دارند. برنامه‌های مشترک بین دولت و سازمان‌های غیر دولتی می‌تواند به بهبود شرایط زندگی زباله‌گردها و کاهش این معضل اجتماعی کمک کند.
این همکاری‌ها می‌توانند به ایجاد طرح‌های جامع و مؤثر در زمینه مدیریت زباله و حمایت از زباله‌گردها منجر شوند. همچنین، این سازمان‌ها می‌توانند به جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات لازم برای تحلیل دقیق‌تر این معضل کمک کنند.
برنامه‌ریزی شهری مناسب و مدیریت صحیح زباله‌ها می‌تواند به کاهش زباله گردی کمک کند. ایجاد مکان‌های مناسب برای جمع‌آوری زباله و تفکیک آن‌ها، می‌تواند به کاهش آلودگی و ایجاد فضای سالم‌تر کمک کند. همچنین، استفاده از فناوری‌های نوین در مدیریت زباله می‌تواند به بهبود این وضعیت کمک کند.
در این راستا، شهرداری‌ها باید به توسعه زیرساخت‌های مناسب برای مدیریت زباله و بازیافت توجه داشته باشند. این امر می‌تواند به کاهش زباله گردی و بهبود کیفیت زندگی در شهر کمک کند.
مواجهه با آسیب اجتماعی زباله گردی نیازمند همکاری تمام بخش‌های جامعه است. با ایجاد فرصت‌های شغلی، افزایش آگاهی، حمایت اجتماعی و همکاری با سازمان‌های غیر دولتی، می‌توان به بهبود شرایط زندگی زباله‌گردها و کاهش این معضل اجتماعی در اردبیل کمک کرد.
این اقدامات نه تنها به کاهش زباله گردی کمک می‌کند، بلکه به بهبود کیفیت زندگی و سلامت عمومی جامعه نیز می‌انجامد. در نهایت، برای حل این مشکل، نیاز به یک عزم ملی و محلی داریم تا با همت جمعی، این معضل اجتماعی را به یک یادآوری تلخ از گذشته تبدیل کنیم. تنها با همکاری و همفکری می‌توانیم به آینده‌ای بهتر برای همه شهروندان اردبیل دست یابیم و از بروز چنین معضلاتی جلوگیری کنیم.
انتهای خبر/ ج