به گزارش ابصارخبر، در کنار اوضاع و احوال در هم جهانی و به آشوب کشیذه شدن اقصی نقاط جهان توسط عمال سلطه، داعش در خاورمیانه و اروپا، کودتای ترکیه و گروگانگیری در ارمنستان، کشمیر نیز با از دست دادن رهبر جوان 22 ساله خود، برهان وانی به دست نیروهای هندی دستخوش بحران داخلی شد.
این رخداد عملا کل دره کشمیر را وارد مرحله جدیدی از اعتراضات کرد. نیروهای پلیس نیز با استفاده از گلوله های ساچمه ای اقدام به شلیک به تظاهر کنندگان کرده اند که این امر باعث شده است تعداد قابل توجهی جراحات جدی ببینند و برخی نیز بینایی خویش را از دست بدهند. دولت هند به منظور کنترل اوضاع اقدام به قطع سیستم های مخابراتی در دره کشمیر کرده است و عملا ارتباط درستی برقرار نیست.
پایگاه خبری تحلیلی ابصارخبر به منظور آشنایی مخاطبان خود به بررسی وقایع کشمیر از چگونگی تأسیس و شکل گیری بحران در این منطقه با نگاهی به گفتمان های کارشناسان در اینخصوص پرداخته است.
موقعیت جغرافیایی کشمیر
زیبایی و جاذبه با صفای آب و هوایی وفور نعمت و طراوت خاص موجب آن شده که این بهشت روی زمین در طول ادوار و قرون ، مورد تهاجم اقوام و قبایل قرار گیرد و این چشم انداز زیبای کشمیر موجب آن شده تا مردمانش زنج و مصیبت ببینند و اگر کشمیر سرزمین جذابی نبود و اهمیت خاصی نداشت شاید این قدر به قتل و غارت و تهاجم دچار نمی شد.
کشمیر ناحیه ای است کوهستانی که در شمال غربی شبه قاره هند و در دامنه کوههای هیمالیا واقع است. ناحیه شمال شرقی شامل کوههای پربرف و سر به فلک کشیده قره قوم است. کشمیر از شمال و شرق به چین ، از جنوب به هند ، از غرب به پاکستان و از شمال غربی به افغانستان محدود است.
آب و هوای آن بدلیل موقعیت جغرافیائی و شریط کوهستانی معتدل و بسیار مطبوع است. کوههای صعب العبور این منطقه همچون سد نفوذ ناپذیری راه هرگونه تجاوز به هند ، از راه چین و تبت و راههای مشابه را مسدود می نماید. از سوی دیگر سرچشمه سه رودخانه بزرگ سند ( ایندوس ) پنجاب و جهلم در ایالت مزبور قرار دارد و این مسئله در حکم رگ حیاتی در اقتصاد کشاورزی پاکستان به شمار می رود. وجود 95% مسلمان و عوامل مذکور، اهمیت سوق الجیشی و استراتژیکی این سرزمین را مشخص می کند . موقع خوب ، آب و هوای مناسب و ذخائر فراوان، کشمیر را به تاج هند موسوم کرده است .
در حال حاضر کشمیر 222000 کیلومتر مربع وسعت دارد که 75% آن یعنی 138992 کیلومتر مربع که موسوم به جامو و کشمیر است در اختیار هند است. 79778 کیلومتر مربع از آن تحت عنوان کشمیر آزاد در کنترل پاکستان است و مقدار کمی برابر 41500 کیلومتر مربع به کشور چین تعلق دارد که در جنگ 1962م که بین چین و هند در گرفت، چین آن را متصرف کرد.
جمعیت کشمیر
کل کشمیر حدود ده میلیون نفر سکنه دارد که 6 میلیون در جامو و کشمیر ( 60% ) 5/2 میلیون نفر در کشمیر آزاد و بقیه در کشمیر چین هستند. ایالت جامو و کشمیر خود شامل 3 منطقه کشمیر ، جامو و لاداخ است اکثر مسلمین درجامو و کشمیر ( دره کشمیر ) هندوها و سیک ها در جامو و اقلیت بودائی با ریشه تبتی در فلات شرق لاداخ هستند.کشمیر بخاطر مناظر زیبا و میراث فرهنگی غنی از سوی اقبال لاهوری به ایران صغیر معروف شد. کوهستان هیمالیا که در بخشی از آن و میان قله هایش کشور کشمیر محصور است به این ناحیه موقع ویژه ای داده به گونه ای که این کشور سرزمین رودخانه ها و جویبارها و کوهسارها است. دومین شبکه رودخانه هند یعنی سند از کشمیر به سوی جنوب روان شده که بخش اعظم پاکستان را می پوشاند.
تحولات کشمیر
اسکندر مقدونی، چنگیزخان و سلطان محمود غزنوی نتوانستند در جریان کشور گشایی، کشمیر را به تصرف درآوردند و فتح آن به نام شاه میرزا سواتی معروف است که در 735 ه - ق در این سرزمین حکومت اسلامی ایجاد کرد که تا 991 قمری دوام آورد. از این تاریخ تا قرن نوزدهم مغولها و بازماندگان تیموری بر آن اقتدار داشتند. افغانها تا سال 1819م نیز کشمیر را در تصرف خود نگاهداری می کرده اند سپس در اختیار مهارجه رنجیت سینگ قرار گرفت. با فوت او و پس از شکست سیک ها در مقابل قوای انگلیس، این قوم، کشمیر را به انگلیسی ها واگذار کرد . دولت انگلیس نیز در ازای خدمات، آن را به مهارجا گلاب سینگ فروخت و از آن تاریخ این خانواده در کشمیر حکومت می کردند این حالت یعنی حکومت اقلیتی هندو بر اکثریت مسلمان از سال 1846م تا 1947م ادامه یافت.
آغاز بحران در کشمیر
در این تاریخ، استعمار انگلیس با تقسیم شبه قاره ، برنامه ای پیاده کرد که بحران کشمیر را پدید آورد. زیرا به هنگام تقسیم آن، بین دولت های هند و پاکستان ، دولت انگلستان به موجب قانون تفویض استقلال کلیه حقوق خود را به رؤسای امارت نشین ها واگذار نموده و به آنان اختیار داده شد که با توجه به میل مردم تحت امارت خود می توانند به هر دو کشور هند و یا پاکستان ملحق شوند که کشمیر با توجه به اکثریت مسلمان باید به پاکستان الحاق می یافت ولی این کار صورت نگرفت.
هند و پاکستان تاکنون درگیر سه جنگ خانمان سوز بر سر کشمیر شده اند. در اولین جنگی که رخ داد، مسئله کشمیر را به سازمان ملل ارجاع دادند، و چندین قطعنامه در این زمینه تصویب شد که تا کنون هیچ نتیجه‌ای نداشته است. بعد از توافق آتش بس میان دهلی‌نو و اسلام‌آباد در سال 2003 میلادی، روند صلح میان دو همسایه آغاز شد؛ از آن پس، منطقه کشمیر در حالی همچنان صحنه نقض آشکار حقوق بشر و سرکوب مردم مسلمان این منطقه است که هریک از طرف‌ها، دیگری را به نقض آتش بس متهم می‌کند.
به گفته منابع کشمیری،صدها هزار نیروی نظامی خود را در کشمیر مستقر کرده که برخی تعداد آن را تا یک میلیون نفر هم برآورد کرده‌اند. احزاب و تشکل‌هایی که در کشمیر فعال هستند، معمولا طرفدار هند و یا پاکستان هستند.
کارشناسان مسائل جهان اسلام بر این باورند که بیداری اسلامی در کشمیر در سال 1931 میلادی آغاز شد، هنگامی که مردم علیه دیکتاتوری و نظام ضد اسلامی قیام کردند و بدن ترتیب 13جولای 1931 برابر با 21 تیر 1310 ش قیام خونین مسلمانان کشمیر رقم خورد و از آن زمان تاکنون استعمارگرایان در قالب‌های مختلف تلاش می‌کنند که حرکت مردم انقلابی کشمیر را تغییر دهند .
به گفته کارشناسان، متاسفانه جهان، کشمیر را به عنوان مسئله مورد مناقشه سیاسی میان کشورهای هند، پاکستان و گاهی چین مطرح می‌کند، که نیمی از واقعیت است و نیم دیگری که از آن چشم پوشی می‌شود، تعلق آن به اسلام است، یعنی مسئله کشمیر متعلق به جهان اسلام است نه به پاکستان، هند و یا چین، هر چند این کشورها هم از نظر سیاسی طرف‌های مسئله کشمیر هستند.
سازمان‌های بین المللی و منطقه‌ای در طول این سال‌ها هیچ اقدامی برای حمایت از حقوق مشروع مردم کشمیر جز تماشا کردن ریختن خون مسلمانان و سرکوب آنها انجام نداده‌اند.
متاسفانه سازمان همکاری اسلامی به عنوان نهادی که برای رسیدگی به امور کشورها و ملت‌های مسلمان و حل مشکلات آنها ایجاد شده، در مسئله کشمیر هم عملکرد مثبتی نداشته است.
در قطعنامه 13 اوت 1327ش ( 1948 ) و ژانویه 1328ش ( 1949 ) سازمان ملل ، مقرر شد مناطق مسلمان نشین کشمیر جزو پاکستان و نواحی هندونشین جزو هندستان درآید و جهت مشخص شدن میزان تمایل مردم برای پیوستن به هند یا پاکستان به آراء عمومی در یک جو آرام و محیط بی طرفانه مراجعه شود و تا وقتی این کار صورت نگرفته ، سرزمین کشمیر نه جزو هندوستان است و نه از آن پاکستان ولی این قطعنامه اجرا نگردید و هندوستان همچنان نیروهای خود را در کشمیر نگاه داشته است.
در فوریه سال 1954م مجلس مؤسسان کشمیر الحاق این سرزمین را به هندوستان اعلام نمود. در سال 1963م هند اعلام نمود که جامو و کشمیر از ایالات این کشور نمی باشد . چنین موضعی دو جنگ بین هند و پاکستان را در سالهای 1965م و 1970م رقم زد . در سال 1972م ذوالفقار علی بوتو رئیس جمهور وقت پاکستان قرار داد « سمیلا » را بر سر مسئله کشمیر با هندوستان منعقد کرد که در آن خط آتش بس به خط کنترل تغییر یافت و این سیاست انفعالی همچنان ادامه دارد.
روز ملی کشمیر
در 5 ژانویه 1990م که با چهل و یکمین سالگرد صدور قطعنامه سازمان ملل ، مصادف بود و از سوی مردم کشمیر ، روز کشمیر نامگذاری شده بود تظاهراتی از سوی مسلمین برگزار گردید که با مقاومت سرسختانه پلیس هند مواجه و چندین شهید و مجروح بر جای گذاشت به دنبال آن اعصابات و تظاهرات موج فزاینده ای بخود گرفت و دولت هند با نیروهای مجهز و تانک و زره پوش به سرکوبی شدید مسلمین پرداخت و پس از آن حکومت نظامی اعلام کرد.
برخورد خشن مزبور باندازه ای بود که حتی پلیس های محلی به برخورد نیروهای پلیس فدرال اعتراض کرده و به تظاهر کنندگان پیوستند.
مبارزات مسلحانه از سال ۱۹۸۸ تا ۲۰۰۳ در اوج قرار داشت لکن پس از این سال تا سال ۲۰۰۸ میلادی مبارزات مردم کشمیر افول کرد. در سال ۲۰۰۸ و در پی تصمیم دولت هند به فروش زمینی در کشمیر به گروه های مذهبی هندو، مردم کشمیر یک بار دیگر قیام کرده و انتفاضه ۲۰۰۸ مردم کشمیر شکل گرفت که در آن صدها هزار تن از مردم به خیابان ها ریختند و صدها تن نیز به شهادت رسیدند. از این سال عملا مبارزات مردم کشمیر وارد فاز اجتماعی شده و مردمی به خیابان ها آمدند که هیچ سلاحی در دست نداشته و تنها تقاضایشان اعطای حق تعیین سرنوشت به مردم کشمیر بود. از آن زمان تاکنون هرازچندگاهی مردم به خیابان ها آمده و اعتراضات خود را نشان می دهند و متاسفانه هر بار پاسخشان با گلوله داده می شود.
گفتنی است که قطع نامه های سازمان ملل نیز بر اعطای حق تعیین سرنوشت به مردم کشمیر تاکید می کند لکن دولت هند هیچ گاه به این قطع نامه تن در نداد و با تروریست خواندن مردم کشمیر و مبارزات آنان، سعی در سرکوب آنان داشته است. لکن شواهد میدانی در کشمیر حاکی از آن است که علی رغم گذشته چهار نسل از آغاز بحران کشمیر، هنوز نیز مردم مسلمان کشمیر خواهان دستیابی به حقوق پای مال شده خود هستند.
برخی تحلیلگران بر این باورند که علت بی‌اعتنایی مدعیان دفاع از حقوق بشر به ویژه آمریکا به مسئله کشمیر این است که مسئله کشمیر سودی برای قدرت‌های سلطه‌گر جهانی ندارد، زیرا آنها منفعت‌محور هستند و فقط به منافع خود می‌اندیشند.
راه حل بحران کشمیر
به گفته روح‌الله رضوی کارشناس مسائل کشمیر، تنها راه حل مسئله کشمیر، احترام به خواسته‌های مردم این منطقه و به رسمیت شناخته شدن حق تعیین سرنوشت آنهاست.
وی تأکید می کند:مهمترین مسئله این است که حقوق انسانی مردم کشمیر باید رعایت شود، حقوق این مردم نباید پایمال شود، طی روزهای اخیر شاهد درگیری‌ها و نقض حقوق مردم کشمیر و برخورد قهر‌آمیز و سرکوبگرانه، زندانی شدن و شکنجه آنها بودیم، باید به مردم کشمیر حق تعیین سرنوشت داده شود تا خود برای تعیین سرنوشتشان تصمیم بگیرند.مسئله، حمایت از یک جریان خاص در کشمیر نیست، بلکه مسئله حمایت از حقوق همه مردم کشمیر است.
منابع گزارش:
کشمیر، بهشت زخم خورده - نویسنده الطاف حسین ترجمه فریدون دولتشاهی
سابقه تاریخی بحران کشمیر - حمید توکلی کرمانی کیهان ش 14224 تا 14227
سرزمین و مردم هند - مانورا ماموداک
پرونده ویژه/فراموش‌شدگان-۲(خبرگزاری تسنیم) - شناسه خبر: 1132052
انتهای پیام/