به گزارش خبرنگار ابصارخبر، سال 95 رو به پایان است و بحث اقتصاد مقاومتی همچنان در سایه رخدادهایی نظیر برجام مورد غفلت مردم و مسئولان قرارگرفته است، مقوله ای که اگر محقق شود ایران اسلامی در زمینه اقتصاد نیز همچون مقوله های نظامی و سیاسی به قدرتی بزرگ در جهان تبدیل خواهد شد.
جهت بررسی علل و عوامل عدم تحقق اقتصاد مقاومتی در طول سال های گذشته با ابراهیم عبدی اقتصاد پژوه و استاد دانشگاه های اردبیل به بحث و گفتگو نشستیم.
ابراهیم عبدی عضو هیئت علمی رشته اقتصاد دانشگاه پیام نور اردبیل دارای ۱۳ سال سابقه تدریس اقتصاد در دانشگاه های اردبیل می باشد. ایشان علاوه بر تجربه مسئولیت هایی همچون ریاست گروه برنامه ریزی سازمان بازرگانی استان، مدیر پژوهش و کارآفرینی دانشگاه پیام نور استان اردبیل،مدیر مرکز آموزشی بازرگانی استان, مشاور رئیس دانشگاه پیام نور استان، ریاست کارگروه اصلاح فرآیندهای اداری و درآمدزایی دانشگاه پیام نور استان اردبیل ,فعالیت های کارآفرینانه را نیز در پرونده کاری خود دارد.
ابصارخبر: امروز اقتصاد ایران در چه جایگاهی قراردارد و مردم و مسئولان در بحث اقتصاد مقاومتی تا کنون چه اقداماتی انجام دادند.
عبدی؛ اقتصاد همانند یک انسان دارای جسم و روح می باشد. جسم اقتصاد تشکیل شده است از امکانات مادی به صورتهای مختلف که قابل رویت هستند و در تعامل با همدیگر به صورت یک سیستم مادی می باشند و روح اقتصاد تشکیل شده از باورها اندیشه ها و تفکرات و طرز تلقی از کار و تلاش پایبندی به عهد و قراردادها مسلط بودن راستی و درستکاری در کارها اجتناب از دروغ و رانت و پارتی بازی و رشوه و...
اگر دقیق تر به اقتصاد ایران نگاه کنیم می توان این اقتصاد را به یک فرد تنبل، کم تحرک، چاق و لوسی تشبیه کرد که علاوه بر این ویژگیها دچار بیماری های شدیدی است حال در نظر بگیرید که می خواهیم چنین فرد مریضی و تنبل و کم تحرک را به یک فرد قوی پرتحرک و پویا و انعطاف پذیر و قدرتمندتبدیل کنیم. طبیعتا نمی توان این تغییرات اساسی در جسم و روح چنین فردی را در کوتاه مدت انجام داد و نیازمند برنامه های درست و منطقی عاقلانه از سوی برنامه ریزان و عزم و اراده جدی از سوی این فردبه منظور تغییر وضعیت است.
علاوه بر این بایستی قبل از هر اقدامی ابتدا بیماریها و امراضی را که چنین فردی دچار آنها است را درمان نمود و سپس به فکر تغییرات مثبت در وی بود بر این اساس برای دستیابی به یک اقتصاد مقاوم ابتدا باید مشکلات و نارسایی های موجود بر سر راه اقتصاد کشور را مورد تحلیل قرار دهیم تا بتوانیم با اتخاذ شیوه ای درست و به هنگام این اقتصاد را از حالت انفعال و کم تحرکی و ناکارآمدی به یک اقتصاد پرتحرک، منعطف و پویا و کارآمد در داخل و مقاوم در برابر تهدیدات خارجی تبدیل کرد.
اقتصاد ایران دچار مشکلات اساسی و نهادینه شده فراوانی در ساختارهای مادی و معنوی اش است و تا زمانی که این مشکلات برطرف نگردد نمی‌توان انتظار داشت که شاهد دستیابی به اقتصاد مقاومتی باشیم.
بررسی شرایط اقتصاد ایران از ابعاد فرهنگی و اجتماعی و سیاسی نشان می دهد که این اقتصاد با وضعیت اجتماعی و فرهنگی و سیاسی کنونی در شرایطی نیست که بتواند به یک اقتصاد مقاوم در کوتاه مدت و میان مدت تبدیل گردد.
ابصار خبر: در صورت امکان نمونه هایی از امراضی را که اقتصاد کشور به آن مبتلا است نام برده و راهکارهایی جهت درمان و بهبودی وضعیت اقتصادی کشور ارائه دهید.
بررسی های موجود نشان می‌دهد که اقتصاد ما یک اقتصاد دولتی وابسته به نفت است، بالا بودن سهم دولت و متکی بودن درآمدهای دولتی به نفت در طول دهه های گذشته وضعیتی را به وجود آورده که سیاستگذاریها در حوزه های اقتصادی و فرهنگی و اجتماعی و... از مسیر عقلانیت خارج گردیده است. که در نتیجه آن شرایطی از قبیل. ایجاد بهره‌وری پایین در اقتصاد کشور، بی ثباتی و نوسان بالا در اقتصاد بالا بودن نرخ بیکاری، خروج نخبگان و سرمایه از کشور، ناکارآمدی سیستم بانکی، ناکارآمدی نظام مالیاتی، نامناسب بودن فضای کسب و کار، نامتوازن بودن توسعه کشور و تجمع سرمایه و امکانات در برخی از استانهای کشور، ناکارآمدی دستگاه های نظارتی، کندی دستگاه های اجرایی کشور، بالا بودن میزان قاچاق، ضعیف بودن بخش خصوصی، انحصاری بودن بازارها، نگاه به مسایل اقتصادی با عینک سیاست، نداشتن نگاه مناسب به سرمایه گذار(سرمایه دار را به عنوان چپاولگر و خون آشام قشر ضعیف می‌شناسیم در حالی که سرمایه دار نباشد سرمایه‌گذاری صورت نمی‌گیرد و اشتغال و درآمد ایجاد نخواهد شد و به تبع آن فقرکاهش نخواهد یافت.
نداشتن رابطه مناسب با کشورهای خارجی، وجود تحریم‌های بانکی، فرسوده بودن ناوگان حمل و نقل، فرسوده بودن صنعت نفت و پالایشگاه های کشور، نابودی محیط زیست، نابودی منابع آبی زیرزمینی، پایین بودن نرخ سرمایه‌گذاری در کشور و پایین بودن سرمایه اجتماعی در کشور، اینها برخی از مشکلات اساسی و مرض هایی است که دامنگیر اقتصاد کشور شده است و تا زمانی که این امراض و مشکلات حل نگردد نمی‌توان انتظار دستیابی به اقتصاد مقاومتی را داشت.
حل این مشکلات در کوتاه مدت میسر نیست و نیاز به برنامه‌های بلندمدت دارد. از دیدگاه اینجانب علت اصلی وجود چنین مشکلاتی حاکم نبودن عقلانیت و تخصص در تصمیم‌گیری‌ها و سیاستگذاری هاست که نتیجه آن خروج جامعه از مسیر عقلانیت می باشد.
ابصارخبر: به نظر شما بهترین راه برای رسیدن به شرایط تحقق اقتصاد مقاومتی چیست؟
از دیدگاه اینجانب. برای موفقیت در هر تغییری. به سمت بهبود وضعیت, باید آمادگی روانی لازم را در جامعه ایجاد نمود . باید بر روی روح و روان اقتصاد که همان فرهنگ. حاکم بر جامعه است کار کرد و جامعه را از نظر روانی آماده برای. اقدامات لازم برای دستیابی به اقتصاد مقاومتی نمود.
برای دستیابی به اقتصاد مقاومتی نیازمند وجود عزم و اراده ای جدی و جهادی همانند اوایل دوران انقلاب و جنگ تحمیلی در بین مردم و مسئولان می باشیم.
اعتیاد سیستم اجرایی و تصمیم گیری کشور به درآمدهای نفتی باید از بین برود تا هزینه تصمیمات اشتباه سیاستگذاران از محل درآمدهای نفتی که سهم این نسل و نسل های بعدی است جبران نگردد و آنها باید خودشان این خسارت را جبران نمایند در این صورت است که دقت وتوسل به عقلانیت جای بی دقتی در تصمیم گیری ها و روش سعی و خطا را خواهد گرفت.
باید به سمت عقلانیت و تخصصی گرایی در تمام حوزه‌های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی. حرکت کنیم. اگر به این سمت رفتیم مشکلات ما نیز حل خواهد شد.
باید اقتصاد را مبنا قرار دهیم و نه چیز دیگری را، پيامبر عظیم الشان اسلام (ص) در این زمینه عبارت من لا معاش له لا معاد له» ـ «آنكس كه هيچ معاشي ندارد هيچ معادي هم ندارد» ـ را بكار برده است.
لذا باید به جای نگاه به مسائل مختلف با دید سیاسی باید با دید اقتصادی به مسائل نگاه کرد. چون در حالت اول بی ثباتی های موجود در عالم سیاست به عالم اقتصاد منتقل خواهد شد. و می دانیم که بذر اقتصاد در بستر آشوب نمی روید و لازمه اقتصاد ثبات است.
باید مبارزه جدی با فساد و قاچاق در کشور صورت گیرد و در این خصوص لازم است زیرساخت‌های اقتصادی و فضای کسب و کار در کشور که فعالان اقتصادی در آن شرایط به فعالیت‌های اقتصادی مبادرت می ورزند اصلاح گردد
نظارت مردم بر مسئولان و روحیه مطالبه گری و پرسش از آنان لازم است در جامعه ایجاد گردد. مردم باید به نتیجه تصمیمات حساس باشند. در این صورت است که سیاستگذاران و تصمیم گیران دقت لازم را در کارهایشاناعمال خواهند نمود.
ابصارخبر: دانشگاهیان در اینخصوص چه نقشی می توانند ایفا کنند.
تبیین و روشنگری مباحث اقتصاد مقاومتی و الزامات آن در جامعه و تزریق اندیشه ها و تفکرات مورد نیاز در این زمینه به بدنه سیاستگذاری و عموم مردم از جمله کارهایی است که دانشگاهیان به شکل های مختلف از جمله برگزاری کرسی های آزاد اندیشی و کارگاه های اندیشه ورزی می توانند انجام دهند.
انتهای پیام.