جاذبه های گردشگری استان اردبیل

        

مقدمه :

توسعه صنعت توريسم به عنوان بخشي از ابعاد توسعه اجتماعي و فرهنگي هر كشور در كنار توجه به درآمدزايي، اشتغال زايي و مقوله اقتصاد فرهنگ بسيار حائز اهميت مي باشد اكثر دولتها در تلاش هستند تا بخش مهمي از درآمد سرانه ملي خويش را از اين صنعت تامين كنند چرا كه درآمد زايي اين صنعت نسبت به هزينه هاي ناچيز آن بسيار بالاست.

امروزه يكي از قوي ترين نگاه ها در سطح بين الملل براي توسعه توريسم بعد اقتصاد توريسم مي باشد براساس مطالعات WTO " سازمان جهاني توريسم"پيش بيني مي شودكه تعداد جهانگردان تا سال 2010 به يك ميليارد نفر برسد كه در اين بين درآمدي بالغ بر1550 ميليارد دلار عايد كشورهاي جهان خواهد شد واز سوي ديگرروند اشتغالزايي دراين بخش 11/2 برابر سريع تر از ساير بخش ها عنوان شده است چرا كه اين صنعت بيش از صد ميليون شغل در سراسر جهان ايجاد مي كند.

شوراي جهاني توريسم و سفر (WTTC) نيز سالانه در گزارشهاي متوالي خويش از رشد اقتصادي توريسم در كشورهاي جهان خبر ميدهد براساس آمار WTO ركود گردشگران جهان با رشد 10 درصدي به 760 ميليون نفر رسيده است و پيش بيني مي شود در سال 2006 اين صنعت رشدي در حدود 5 الي 8 درصد داشته باشد ميزان سرمايه گذاري در صنعت توريسم در سال 2000 معادل 701 ميليارد دلار يا 9/4 درصد از كل سرمايه گذاري بوده و پيش بيني مي شود كه تا سال 2010 اين رقم به 1404 ميليارد دلار يا 10/6 درصد از كل سرمايه گذاري برسد.

تاثيرات شگرف توريسم در كاهش نرخ بيكاري ،افزايش سطح درآمد، تامين منابع انرژي و رونق بازار صنايع دستي كه طبق آمار موجود 10 ميليون نفر از آن ارتزاق مي كنند تنها بخشي از مزاياي ويژه پرداختن به اين صنعت است به ازاي ورود هر گردشگر 2تا 6 شغل بصورت مستقيم ايجاد مي شود در محاسبات اقتصاد دانان توسعه اين روند با احتسابات مشاغل در بخش هاي توليدي و خدماتي براي هر گردشگر به ايجاد شغل براي 9 تا 15 نفر مي رسد.

هزينه لازم جهت ايجاد هر فرصت شغلي در بخش خدمات و صنعت بين 12 تا 25 هزار دلار است حال آنكه براي صنعتي چنين درآمد زا اين حجم سرمايه گذاري بسيار اندك است.

طي سالهاي اخير صنعت توريسم 1/5 درصد درآمد ملي جهان را بخود اختصاص داده است در حالي كه سهم هريك از صنايع نظامي، نفت و فولاد به 5 درصد هم نمي رسد.

توزيع جغرافيايي اين درآمد به شدت نامتعادل است بطوريكه 80 درصد درآمد و اشتغال ناشي از اين صنعت به آمريكا و اروپا اختصاص دارداز 20 درصد باقي مانده 2/5 درصد سهم خاورميانه مي باشد و از 2/5 درصد سهم خاورميانه كمتر از يك درصد سهم ايران مي باشد اين صنعت در ايران بويژه در منطقه آذربايجان مراحل اوليه رشد خود را طي مي كند و صنعتي نوپا به شمار مي آيد منطقه آذربايجان بويژه اردبيل با وجود دارا بودن قدمت تاريخي و داشتن ارتباطات فرهنگي و بازرگاني با ملل غرب وشرق فاقد جايگاه مناسب بين مناطق توريست پذير به شمار مي رود توسعه اين صنعت خواه ناخواه متاثر از توسعه يافتگي كشور است و همواره با مشكلات و موانعي روبرو بوده است .

كمبودها وموانع سبب كاهش توانمنديها در به حداكثر رساندن سهم بازار جهانگردي سطوح داخلي و بين المللي در بلند مدت گرديده وسئوالات بسياري را در خصوص توسعه و تداوم بخش جهانگردي در آن مناطق مطرح مي نمايد.

براي ورود هر توريست در كشورها مولفه هاي چون امنيت ، ارائه خدمات بهينه، ميراث غني تمدني، اكوتوريسم ، ژئوتوريسم ، اگروتوريسم ، دريا و درياچه ها ، تنوع فرهنگي ،تنوع آب وهوا،ويزاي سهل وآسان... مورد نياز است که با فقدان هر يک از اين موارد ورود جهانگرد با مشكل و اختلال مواجه خواهد شد.

اكنون رويگرداني كشورها به سمت استفاده و توسعه صنعت توريسم به گونه اي است كه دولت ها تمام توان خود را صرف ايجاد زيرساختها و سرمايه گذاري در جهت تامين امكانات كرده و اجازه مي دهند تا سرمايه گذاران ديگر بخشها در جريان مبادلات گردشگري و ايجاد خدمات و محصولات جديد توريستي وارد شوند به همين دليل است كه سطح بهره وري سرمايه گذاري در اين كشورها به شدت افزايش مي يابد.

اسپانيا با داشتن كمترين جاذبه هاي گردشگري و تاريخي سالانه در حدود 30 تا 40 ميليارد دلاردرآمد كسب مي كند 49 درصد منابع انرژي مصر و 37 درصد منابع تركيه از محل صنعت توريسم تامين مي شود.

 نگاهي اجمالي به پتانسيل هاي گردشگري منطقه اردبيل:

معرفي و پرداختن به جنبه هاي مختلف توريسم منطقه اردبيل با توجه به بيشينه تاريخي و وجود تمدنهاي مختلف در ادوار مختلف تاريخ و تنوع فرهنگي و اكوتوريسم مدنظر نمي باشد، و در اين مقاله سعي برآن است كه رئوس جاذبه هاي گردشگري معرفي شده و مشكلات موجود در امر جذب گردشگر بررسي شود.

جاذبه هاي گردشگري منطقه اردبيل را مي توان به جاذبه هاي فرهنگي اكوتوريسم و توريسم صنعتي تقسيم كرد.

جاذبه هاي فرهنگي :

كليه پديده هاي ساخت بشر، مورد توجه گردشگران بوده، فرهنگ و تمدن انسان در تشكيل و تكامل آن دخالت داشته است. جاذبه هاي فرهنگي نيز به چندين زيرشاخه تقسيم مي شوند .

الف: آثار باستاني و تاريخي:

شرايط مناسب جغرافيايي باعث شده تا آثار فراواني از تمام دوره هاي تاريخي را در منطقه مشاهده كرد اين آثار تاريخ مستند آذربايجان مي باشد در تمام شهرها و روستاهاي منطقه اردبيل به صور مختلفي چون كاخها ،پلها، قلعه ها و باغهاي تاريخي وجود دارد.

ب: اماكن متبركه ومقدس :

با توجه به اينكه اردبيل و كوه ساوالان محل تولد زرتشت و خاستگاه شيعه در ايران مي باشد مي توان موار متعددي از آتشگاه ،مسجد و… را در منطقه مشاهده كرد آثاري مثل جمعه مسجد اردبيل و…

 

ج: جاذبه هاي زيارتي: زيارتگها و امامزاده ها

د: معماري سكونت گاههاي انساني، شهرها و روستاها

هـ: مراسم سنتي اجتماعي و مذهبي

و) موزه ها

در منطقه اردبيل موزه هاي متعددي در حال فعاليت هستند واقداماتي نيز براي تاسيس برخي از موزه هاي تخصصي انجام گرفته است مي توان به موزه هاي مردم شناسي و چيني خانه بقعه شيخ صفي الدين اردبيلي، موزه حيات وحش و … اشاره كرد.

ز: شيوه هاي زندگي :

1-   كوچ نشيني 2-   روستانشيني 3-  شهر نشيني

 بخش صنعت:

در اين زمينه منطقه اردبيل حرفهاي زيادي براي گفتن دارد صنايع دستي اين منطقه عبارتند از فرش (فرش قوباي اردبيل شهرت جهاني دارد)ورني بافي ،مسند، گليم ، جاجيم، جورابهاي پشمي ،خورجين دوزي و … كشاورزي

 اگروتوريسم (Agrotourism)

اين شاخه پرورش ميوه هاي متنوع را نيز در كنار محصولات كشاورزي و دامداري شامل مي شود توسعه توريسم روستايي ضمن اينكه در ديد كلان درآمد ملي را افزايش مي دهد در توسعه فرهنگي و اقتصادي مناطق توريستي نيز نقش غيرقابل انكاري دارد تا آنجا كه متخصصين امر توسعه اين نوع توريسم را يكي از عمده ترين روشهاي محروميت زدايي مي دانند .

شهرت برخي از فرآورده هاي كشاروزي و دامداري از جمله عسل ساوالان اردبيل و… لزوم توجه به اين بخش را مي طلبد.

اكوتوريسم (Ecotourism):

 كليه پديده هاي طبيعي كه در پهنه جغرافيايي يك سرزمين قرار گرفته اند و انسان در شكل گيري آنها دخالت نداشته است مورد توجه گردشگران قرار مي گيرد زير شاخه هاي اكوتوريسم به همراه تقسيمات فرعي آن بدين شرح است:

1-  دامنه نوردي: شامل ديدار از حيات وحش، ديدار از چشم اندازها و آثار طبيعي آموزش و پژوهش در طبيعت تفرج و تغيير حال وهوا در اين بخش از اكوتوريسم منطقه اردبيل داراي پتانسيل هاي فراوان وبالقوه اي است.

2- شكار وصيد: شكار چهارپايان، ماهيگيري و صيد پرندگان

3-  مردم شناسي ، توريسم كوچ، آداب و رسوم و روستاگردي

4- ورزشهاي ساحلي و آبي شامل شنا، قايقراني، اسكي روي آب و غواصي

5-  بيابانگردي: تورهاي كاروان رو،اسكي روي ماسه

 

6- طبيعت گردي شامل چشمه هاي آب گرم ، لجن درماني، يخ نوردي و غارگردي

با توجه به شرايط جغرافيايي به جز توريسم بيابانگردي كه سايت اين گونه توريسم در منطقه آذربايجان موجود نمي باشد جذب توريست در بقيه موارد امكان پذير مي باشد .يكي از سايتهاي توريستي كه از پتانسيل بسيار بالايي در امر اكوتوريسم در سطح منطقه آذربايجان برخوردار بوده ولي براي كليه علاقمندان طبعيت و توريسم ناشناخته مانده وحتي در طرح جامع گردشگري استان اردبيل بدان توجه خاصي مبذول نشده روستاي آليله مي باشد.

روستاي آليله در 10 كيلومتري شرق شهرستان گرمي به سمت مرز ايران و جمهوري آذربايجان واقع شده است اين روستا با قابليت هاي متنوع توسعه در زمينه گردشگري به عنوان يك سايت توريستي با قابليت هاي منحصر به فرد توصيه مي گردد.

وجود گورستان بزرگ وتاريخي كه احتمالاً مربوط به مسافران جاده ابريشم "اپيك يولو" است ونيز شرايط آب وهوايي مساعد و متفاوت با سايتهاي ديگر استان وجود غار و يخچال طبيعي ، نظام طبيعي حاكم و جنگلهاي موجود دراين سايت ،ارتفاعات شمال روستاي آليله كه از نظر توپوگرافيكي براي فعاليتهاي اسكي روي چمن بسيار مناسب مي باشد از جمله نقاط قوت توريستي اين منطقه به شمار مي روند.

آثار جاده ابريشم در خط الراس ارتفاعات مشرف براين ناحيه آثار و بقاياي سنگرهاي باقي مانده از جنگ قشون ايران وروسيه و خط مرزي در شرق سايت ونيز منظره چشم نواز جنگلي جمهوري آذربايجان مجموعاً ارزش توريستي و تفرجگاهي روستاي آليله را تقويت مي كند.

اين در حاليست كه اقدامي در جهت شناساندن اين سايت مستعد گردشگري براي جذب توريست انجام نشده وحتي اين روستا براي اهالي استان اردبيل نيز بسيار ناشناخته باقي مانده است.

معرفي برخي از پتانسيلهاي توريستي اردبيل

منطقه اكوتوريستي گردنه حيران:

 در بخش غربي گردنه حيران ،آنجا كه قبل از ورود به تونل مرز سياسي استانهاي اردبيل و گيلان شروع مي شود دره نسبتاً وسيعي دارد كه مي توان آنرا دروازه وروي يا كريدور توريستي در مدخل استان اردبيل به شمار مي آورد اين كريدور توريستي كه از ابتداي تونل شروع وتا 7 كيلومتر به سمت نمين و اردبيل ادامه مي يابد در دو طرف دره داراي دامنه هاي سرسبز و كم شيبي است كه در گذشته با پوششي از درختان جنگلي يكي از زيباترين مناطق طبيعي استان به شمار مي رفت. از بين رفتن قسمت عمده اين جنگلها و تبديل اراضي آن به كشتزارهايي باعث افت كيفي منظر طبيعي آن شده است.

رعايت موارد زير براي استفاده بهينه از پتانسيل هاي گردنه حيران ضروري است:

1-       تثبيت كاربردي دامنه هاي دو طرف دره و ارتفاعات اطراف تونل بعنوان حريم گردشگري و جلوگيري از ساخت و سازهاي نامانوس در آن

2-       تراس بندي ،فضا سازي و آماده سازي

3-       برق رساني

 

4-       احداث پاركينك

5-       احداث دكه هاي پذيرايي

6-       درختكاري، فضاسازي و …

طي سالهاي اخير استانداري گيلان با نصب تابلويي اين منطقه را جزو استان گيلان محسوب نموده و نسبت به اين منطقه ادعاي ارضي كرده است.

 منطقه توريستي فندقلو:

 جنگل فندقلو در 30 كيلومتري شهر اردبيل و در 10 كيلومتري جنوب شهر نمين قرار گرفته است .اين منطقه بخاطر داشتن جاذبه هاي منحصر بفرد جنگلي – مرتعي و گردنه زيباي حيران با جذابيتهاي طبيعي متنوع ، قابليتي بسيار ممتاز براي توسعه در صنعت اكوتوريسم را دارد.

عرصه جنگلي فندقلو بخشي از جنگلهاي شرق استان اردبيل به شمار مي رود.اين جنگل در سطحي به طول 25 كيلومتر پراكنده است مساحت منطقه فندقلو 2/4062 هكتار مي باشد كه 4/1108 آن تحت پوشش عرصه جنگلي و بقيه مرتفع مي باشد بلندترين نقطه ارتفاعي مربوط به كوه سنگر (محل تاسيسات و دكل هاي مخابراتي) به ارتفاع 2120 متر از سطح درياست.

در جنگل فندقلو 19 گونه جنگلي متعلق به 8 تيره ، ‌و 17 جنس شناسايي شده است .در بين انواع شناسائي شده گونه هاي نادري نظير فندق ،مرز، راش، بلوط (بلند مازو) و بيدمشك وجود دارد در منطقه فندقلو حيواناتي نظير روباه،گرگ ، خرس قهوه اي،سمور و پرندگاني چون قرقاول، كبك و عقاب طلائي يافت مي شود.

فندقلو منطقه منحصر بفردي براي توريسم ييلاقي و تفريحي است . پيست اسكي روي چمن آن احداث شده و با تکميل آن ميتوان مسابقات جهاني و بين اللملي اسکي را در آن برگزار کرد

اين منطقه از نظر قابليت هاي توسعه داراي امكانات زير است:

1-       قابليت بهره برداري از ورزش اسكي روي چمن در فصول غير زمستان

2-       قابليت استفاده براي ورزش اسكي در فصل زمستان

3-       قابليت اكوتوريستي براي اقامتهاي ييلاقي

4-       قابليت اكوتوريستي براي تورهاي گروهي دانشجويي و دانش آموزي

5-       قابليت پيك نيكي آن در درون درختزارهاي فندق

6-       قابليت فرهنگي ظرفيت اكوتوريستي آن تحت عنوان جشنواره فندق چيني

براي بهره برداري بهتر و بيشتر از پتانسيل هاي توريستي منطقه فندقلو مي توان موارد زير را در نظر داشت:

 

1-       احداث تله كابين براي رساندن مسافران از محل جاده قديم گردنه حيران به بالاي كوه ، تامسافران بتوانند از اين منظره دره زيباي حيران را مشاهده كنند.

2-       احداث كمپينك هاي موقت در منطقه

3-       شناساندن اين منطقه براي بهره برداري بهينه

از سال 83 طرح احداث تله كابين منطقه فندقلو شروع شد تا اينكه در اسفند 84 اين طرح به بخش خصوصي واگذار گرديد بخش خصوصي با جديت درصدد انجام پروژه بود و حتي با كشور اتريش براي خريد تله كابين و ساير تاسيسات به توافق رسيد اما با كارشكني برخي نهادها اجراي اين پروژه متوقف شده است

از مرداد امسال پروژه مجددا فعال شده است . علاوه بر پتانسيل هاي فوق با توجه به وزش باد در طول سال در منطقه جنگل فندقلو در سال 82 سازمان انرژي هاي نو ايران (سانا)طي طرحي اقدام به بررسي و اندازه گيري مقدار باد جهت احداث نيروگاه بادي در منطقه فندقلو نمود. نتايج حاصل از طرح نشان از مساعد بودن شرايط فيزيکي منطقه جهت احداث نيروگاه بادي بود و حتي طرح احداث اين نيروگاه توسط سازمان انرژي هاي نو ايران تهيه و آماده شد ولي تاکنون به دلايل نامعلوم به مرحله اجرا درنيامده است .

درياچه شورابيل:

 درياچه شورابيل به مساحت 120 هكتار و در دو كيلومتري جنوب اردبيل واقع شده است . سابق براين بخاطر شوري و لجن طبي خود مشهور بود.

مهمترين ويژگي كاربردي درياچه شورابيل اختصاص به ظرفيت فراغتي آن براي اهالي اردبيل است ساخت و سازهاي شتابزده در حاشيه درياچه تاحدود زيادي عملكرد فراغتي آنرا كاهش داده است.

اين درياچه مستعد پيست قايقراني روئينگ است چرا كه اولين شرط براي احداث اين پيست، درياچه اي است كه حداقل 2 كيلومتر مسير مستقيم داشته باشد و اين شرايط درياچه شورابيل وجود دارد.

رعايت موارد زير براي بهره گيري بهتر و بيشتر از امكانات اين درياچه ضروري به نظر مي رسد:

1- خارج كردن ترافيك ماشين ها از تراسهاي حاشيه اي درياچه و انتقال آن به خط الراس تپه هاي اطراف

2- متوقف كردن پروژه هاي نيمه تمام مجتمع هاي توريستي چرا كه اين طرحها براساس يك ارزيابي بدون پشتوانه مطالعاتي شروع بكار كرده و سپس نيمه تمام رها شده اند.

3-        نوسازي تاسيسات فرسوده تفريحي

4-       بهسازي و بازسازي ورودي محوطه درياچه

5-       اختصاص فضاي پيك نيكي در حاشيه درياچه

6-       احداث اسكله هاي متعدد قايقراني

 

7-       حفظ و تقويت گياهان آبزي حاشيه درياچه به عنوان حريم هاي طبيعي زيستگاه پرندگان و احداث تعدادي جزاير مصنوعي در نقاط مناسب به عنوان زيستگاه زادآوري ، لانه سازي و جوجه آوري پرندگان .

8-       نور پردازي مهندسي

9-       احداث پارگينكهاي كافي و …

درياچه نئور :

درياچه نئور در 48 كيلومتري جنوب شرقي اردبيل و در ارتفاع 2700 متري از سطح دريا قرارگرفته است . وسعت درياچه بيش از 220 هكتار و مشتمل بر دو درياچه كوچك (40 هكتار) و بزرگ (180 هكتار ) است كه در فصل پرآبي (بهار) به هم مي پيوندند ودرياچه واحدي را تشكيل مي دهند بيشترين عمق درياچه 5/5 متر و ميانگين ژرفاي آن سه متر است. ماهي قزل آلاي اين درياچه شهرت جهاني دارد . درياچه نئور داراي جاذبه هاي بسيار مساعد توريستي است.

مهمترين قابليت هاي اكوتوريستي درياچه نئور عبارتنداز :

1-       قابليت صيدگاهي ماهي قزل آلا در اواخر فصل تابستان و اوايل پاييز.

2-       قابليت قايقراني ورزشي با استفاده از قايقهاي غيرموتوري (بادباني ،پارويي و پدالي)

3-       قابليت پاتنياژ و قايقراني بادباني در فصل زمستان كه سطح درياچه يخ مي بندد.

4-       قابليت احداث پيست اسب سواري در امتداد ساحل درياچه بصورت تور كه در اين زمينه درياچه داراي شرايط مساعد توپوگرافيك جزء در قسمتي از سواحل غربي است .

5-       قابليت احداث پيست دوچرخه سواري در اطراف درياچه

6-       قابليت احداث رستوران شناور در نزديكي سواحل شمالي درياچه با غذاي اختصاصي ماهي قزل آلاي تازه كه از درياچه صيد مي شود.

7-       قابليت هم پيوندي با توريسم طبيعت گردي كه از مسير ييلاقهاي سوباتان و شكره دشت تالش وارد حوزه اين درياچه مي شود و تقريباً اكثر آنان را مسافران خارجي تشكيل مي دهند.

8-       قابليت مسيرهاي پياده روي و كوه پيمايي از مبدا درياچه به ارتفاعات و كوههاي اطراف بويژه صخره هاي نويي داش وقره گل .

9-       قابليت تورهاي علمي براي آموزش دانشجويان و دانش آموزان ، بدليل منشاء پيدايش درياچه ويژگيهاي ليمنوژيكي آب ، پوشش گياهي .

10-     قابليت اكوتوريستي براي اقامتهاي ييلاقي

 

درياچه نئور با وجود دارا بودن پتانسيلهاي بسيار متنوع براي اكثر ساكنان استان ناشناخته مانده است و بجز آسفالت جاده خاكي آن اقدامي ديگري براي معرفي و استفاده بهينه از اين پتانسيل ها براي جذب توريست بعمل نيامده است.

براي بهره برداري بهينه از اين پتانسيل ساخت و ساز موارد زير ضروري است:

1-       تفرجگاه و تفريحگاه براي ساكنين اردبيل

2-       تاسيسات پذيرايي و خدمات تفريخي براي مسافران آبدرماني سرعين و ديگر آبهاي معدني نزديك.

3-       ارودگاه اقامتي ساده و ارزان قيمت و سازگار با طبيعت

4-       تاسيسات و امكانات اقامتي و صيادي

5-       اقامتگاه ييلاقي با اجزاي وابسته به آن براي افراديكه علاقمند به اقامت ييلاقي در اين منطقه خوش آب و هوا هستند.

 مجموعه بقعه شيخ صفي الدين اردبيلي :

 مجموعه بسيار ارزشمند و زيباي بقعه شيخ صفي الدين اردبيلي يكي از ده اثر مهم و باستاني كشور به شمار مي رود بناي ابتدايي بقعه به قبل از اسلام برمي گردد در حال حاضر مجموعه شامل 8 بخش اصلي مسجد جنت سرا، قنديل خانه ،حرم خانه، چيني خانه ،چله خانه، شربت خانه، گبند الله الله و شهيدگاه مي باشد.

علاوه بر مقبره شيخ صفي و مرقد شاه اسماعيل اول، آرامگاه ديگر شاهزادگان، سرداران قزلباش از جمله شهداي جنگ چالداران و شيروان در اين بقعه ومحل شهيدگاه قرار دارد.

طي قرون گذشته بسياري ازآثار ارزشمند اين بقعه به شيوه هاي گوناگون از محل بقعه خارج شده اند كه از جمله اين آثار مي توان به قالي زيباي اردبيل اشاره كرد . اين فرش هم اكنون در موزه آلبرت هال لندن نگهداري مي شود . بقيه آثار بقعه هم اكنون در موزه هاي مشهور جهان چون آرمتياژ مسكو،لندن و … نگهداري مي شود.

طي ماه گذشته يكسري CD از نسخه هاي نفيس و گران قيمت خطي بقعه شيخ صفي الدين اردبيلي كه بيش از انقلاب به تاراج رفته و در موزه هاي شوروي سابق نگهداري مي شده است در اختيار كتابخانه مجلس شوراي اسلامي قرار گرفته است.

در سال 72 طرح آزادسازي حريم بقعه در كنار نوسازي و اجراي طرح جامع بقعه شروع گرديد وتاكنون ( مرداد 85) اجراي پروژه با توجه به عدم همكاري مجري پروژه (وزارت مسكن و شهرسازي ) پيشرفت محسوسي نداشته و چهره تاريخي شهر را دگرگون ساخته است.

 در سال 83 طرح احداث موزه تخصصي صفويه در محل بقعه شيخ صفي الدين اردبيلي با هدف جمع آوري آثار تاريخي اين بقعه از موزه هاي داخل و خارج کشور و شناساندن سلسله صفويه به عموم مردم و بويژه توريستها تصويب شد ولي با توجه به عدم تحصيص بودجه اين طرح تاکنون به مرحله اجرا در نيامده است.

با توجه به اينكه مجموعه بقعه شيخ صفي الدين اردبيلي مراحل ثبت در فهرست ميراث جهاني يونسكو را سپري مي كند عدم تكميل به موقع بقعه باعث تاخير در ثبت آن در فهرست ميراث جهاني يونسكو وهم چنين ناشناخته ماندن آن براي توريستها خواهد شد.

 

از ديگر آثار ديدني اردبيل مي توان به مجموعه پلهاي تاريخي ،بازار اردبيل ، پيكره انسان نماي قورخو ده ده ، موزه مردم شناسي ،‌موزه حيات وحش ، جمعه مسجد ،روستاي توريستي بيله دره، منطقه زيباي دربند و باغات گيلاس بخش هير اشاره كرد.

 سرعين، نگين گردشگري آذربايجان

 شهر توريستي سرعين بدليل وجود آبهاي گرم متعدد كه اكثريت آنها داراي خواص درماني است هم چنين برخورداري از شرايط ممتاز آب و هوايي ييلاقي باعث شده تا در فصل تابستان مورد توجه گردشگران قرار گيرد بطوريكه متوسط مراجعات توريستها در روزهاي تابستان 30 هزار نفر و حتي در روزهاي تعطيل و شرايط مساعد آب و هوايي حتي به 100 هزار نفر هم برسد.

پذيرايي مناسب و آبرومندانه از اين تعداد مسافر داخلي و خارجي و غلبه برمشكلات ساختاري و نارسايي هاي زيربنايي شهر از اهميت خاصي برخوردار است.

افزايش امكانات موجود در جهت سرويس دهي مناسب به گردشگران متناسب با افزايش جذب گردشگر به منطقه و افزايش تعداد روزهاي اقامت توريستها بايد مد نظر قرار گيرد.

امروزه مسئله جذب توريست در شهر توريستي سرعين با دو چالش عمده مواجه بوده که هر لحظه ادامه حيات آنرا تهديد مي كند.

1-       ترك زود هنگام توريستها بدليل كمبود امكانات اقامتي و تفريحي

2-       نارضايتي توريستها وامكان كاهش تعداد آن با بروز مشكلات بهداشتي و احياناً فرهنگي و اجتماعي

در راستاي افزايش تعداد روزهاي مراجعات مسافران به شهر از حدود 100 روز به كل طول سال امكانات مناسب بايد فراهم گردد از جمله اين امكانات ورزشي و تفريحي كه طي سالهاي اخير به بهره برداري رسيده است تله اسكي آلوارس مي باشد ابتدا قرار بود تله كابين نيز در اين منطقه احداث شود ولي از زمان آغاز عمليات پروژه (سال 79) تا سال 85 تله كابين احداث نگريده است.

علاوه براين با در نظر گرفتن جاذبه هاي تاريخي منطقه مانند روستاي تاريخي كنزق در 2 كيلومتري شهر و افزايش امكانات زيربنايي د رآن بالاخص جاده ارتباطي آن، تقويت اردوگاههاي تفريحي درنزديكي شهر، با كمك گرفتن از جاذبه هاي توريستي موجود در اردبيل و شهرستانهاي اطراف مي توان به اهداف مورد نظر دست يافت.

برگزاري همايشها، سمپوزيوم ها، سمينار هاي استاني وكشوري در سرعين علاوه بر رونق اقتصادي و غناي فرهنگي نقش موثري در شناساندن قابليت ها وجاذبه هاي آن به ساير مناطق خواهد داشت همانند ساير كشورهاي خارجي با شركت در سمينارها ونمايشگاه هاي بين المللي و با ايجاد سايت هاي تبليغاتي اينترنتي مي توان به معرفي قابليت ها و استعدادهاي منطقه پرداخت اجراي اين برنامه بدون مشاركت بخش خصوصي امكان پذير نخواهد بود.

از سوي كارگروه گردشگري استان برنامه هاي زير براي افزايش ورود توريست به منطقه سرعين اتخاذ شده است.

تهيه طرح جامع توريستي سرعين، طرح ساماندهي شهر و هم چنين مطالعه طرح احداث و اجراي پارك 12هكتاري و كمپينگ روستاي توريستي ويند كلخوران و مسير سلامت 7/1 كيلومتري افزايش مراكز تفريحي و ورزشي، احداث ترمينال مسافربري احيا و مرمت آثار باستاني از جمله تپه آناهيتا ، روستاي كنزق و غارهاي باستاني ،احداث وتكميل مسير ارتباطي سرعين، ويله دره، احداث بلوار و واحدهاي اقامتي در روستاي توريستي ويله دره ، تكميل اردوگاههاي تكميل محور ميمند به آلوارس احداث آموزشكده آبدرماني وگياهان دارويي،و … اجراي به موقع اين طرحها جز بااختصاص بودجه مناسب و به موقع از سوي دولت ممکن نخواهد بود. طرح احداث دهكده توريستي سرعين كه از اسفند سال 83 آغاز گرديده و قرار براين بود كه در اين دهكده يك باب هتل پنج ستاره، آبدرماني مجهز ، شهربازي ،‌استخر روباز و … بامشاركت كشورهاي تركيه ، سوئيس و … احداث شود كه متاسفانه پس از گذشت 18 ماه فقط محوطه آن ديوار كشي شده وتاكنون پروژه هيچ پيشرفتي نداشته است.

 مجموعه‌ي كم‌نظيري از خانه‌هاي سنگي در دهكده‌ي صخره‌يي كلخوران اردبيل

در فاصله‌ي بيش از چهار كيلومتري سرعين، روستاي ويند كلخوران با آثار باستاني مانند دهكده‌اي صخره‌يي و شگفت‌انگيز، جاذبه‌ها و مناظر طبيعي در امتداد دره‌ي زيباي ورنياب، گورستان‌هايي متشكل از سنگ قبرهايي ديدني مربوط به دوره‌هاي گذشته قرار دارند كه در مجموع، اين مكان را به‌صورت موزه‌اي تاريخي، هنري و طبيعي درآورده است.

دره‌ي زيباي ورنياب دره‌اي طولاني است كه از دامنه‌ي تپه‌هاي روستاي ورنياب تا قسمت انتهاي مزرعه‌هاي روستاي ويند كلخوران ادامه دارد. در امتداد جاده‌ي روستاي ويند كلخوران و در دامنه‌هاي تپه‌ها، گورستان‌هايي با سنگ قبرهاي تراش‌خورده به‌دست انسان‌هاي خلاق و ساكنان پيشين اين ديار وجود دارند كه عمده‌ي اين سنگ قبرها به‌شكل حيوان‌هايي مانند قوچ، پلنگ و شكل‌ها و علامت‌هاي ديگري مانند سنگ قبرهاي صندوقي‌شكل، مكعب‌مستطيل و نقش‌هاي هندسي با حجاري‌هايي روي آن‌ها و علايمي ديدني‌اند كه هر يك از آن‌ها در نوع خود اثري درخور تحسين هستند.

بسياري از اين سنگ قبرها با توجه به علايم و اشكال آن‌ها مشخص و متمايز از ديگر سنگ قبرها هستند كه به احتمال زياد با توجه به شباهت اشكال و نقوش آن‌ها به سنگ قبرهاي منطقه‌هاي همجوار كه كارشناسان درباره‌ي آن‌ها تحقيق كرده‌اند، به دوران سلجوقي، تيموري و صفوي تعلق دارند.

علاوه بر جاذبه‌هايي كه به آن‌ها اشاره شد، در زير تپه‌ها و صخره‌هاي اطراف اين روستا، دهكده‌اي سنگي با مجموعه‌اي از خانه‌هاي سنگي منفرد به‌صورت يك پديده‌ي معماري، تاريخي و باستاني استثنايي وجود دارد كه شكل كنده شدن خانه‌ها در زير تپه‌هاي سنگي و رسوبي و نوع كنده شدن آن‌ها كه به خلق چنين آثاري منجر شده، در نوع خود كم‌نظير است.

دهكده‌ي صخره‌يي ويند حدود پنج كيلومتري جنوب غربي سرعين و در نزديكي جاده‌ي اردبيل قرار گرفته است. مناطقي كه خانه‌هاي سنگي در آن قرار گرفته‌اند، قوردي قيه، تپه‌ي چله‌خانه، قره قيه و مسجد يري ناميده مي‌شوند.

سفال‌هاي پراكنده در سطح و داخل خانه‌هاي سنگي به دوره‌هاي مختلف تعلق دارند؛ سفال‌هاي مربوط به دوره‌ي اشكاني، سفال‌ها و قوس‌هاي جناغي در كنده‌هاي صخره‌يي شبيه به آثار ساسانيان و همچنين آثار و علايمي مربوط به دوران‌هاي اسلامي مانند سلجوقي، تيموري و صفوي كه از استمرار استفاده از اين خانه‌هاي سنگي در طول تاريخ حكايت مي‌كنند.

در تپه‌ي چله‌خانه، بيشتر خانه‌هاي سنگي در زير زمين قرار دارند. البته سقف تعدادي از آن‌ها بر اثر عوامل مختلف فروريخته و يا به‌سبب پر شدن فضاهاي داخلي، امكان بازديد از آن‌ها فراهم نيست.

تعداد قابل توجهي از خانه‌ها با ويژگي‌هاي منحصربه‌فرد سالم باقي مانده‌اند كه به دو مورد از آن‌ها مي‌توان اشاره كرد؛ يكي از آن‌ها در فاصله‌ي يك‌صد متري از جاده‌ي شني منتهي به ويند كلخوران قرار دارد كه در ورودي آن سكويي از سنگ به ارتفاع 60 سانتي‌متر از كف است كه دو ستون استوانه‌يي به قطر 50 تا 60 سانتي‌متر در دو طرف سكو قرار گرفته‌اند. همچنين جاچراغي‌ها و تاقچه‌هاي كوچكي در داخل اين واحد وجود دارند.

 

در دو قسمت شمالي و جنوبي در ارتفاع 60 سانتي‌متري حلقه‌هايي از سنگ كنده شده‌اند كه مانند اين حلقه‌هاي سنگي در قسمت پايين ديوار نزديك كف وجود دارند، اما به‌دليل پر شدن كف مشخص نيستند. هرچند اطلاعات دقيقي درباره‌ي كاربري آن‌ها در اختيار نيست، ولي از شكل ظاهري و رديف كنده شدن آن‌ها چنين به نظر مي‌رسد كه اين حلقه‌هاي سنگي براي بستن دست و پاي افراد و احتمالا اسرا و زندانيان به‌صورت پشت به ديوار بوده است.

بسياري از اين خانه و كنده‌هاي صخره‌يي اين منطقه، پلاني مربع، مستطيل و بيضي‌شكل و غير هندسي دارند كه همه نوع زيستگاه مانند اتاق‌هاي منفرد و حجيم در ابعاد مختلف با راهروهاي مرتبط با هم و سقف‌هاي هلالي‌شكل و قوس‌هاي جناغي مسطح با تاقچه‌ها، جاچراغي و جاي رختخواب وجود دارند كه در دل كوه‌ها و صخره‌هاي منطقه پراكنده‌اند و به لحاظ تعداد زياد، تنوع آن‌ها و قابل توجه بودن از لحاظ تاريخي و باستاني به‌صورت يكي از كانون‌هاي علمي،‌ تفريحي و گردشگري ممتاز مي‌توانند درآيند.

توده كوهستاني ساوالان:

توده كوهستاني ساوالان بزرگترين مجموعه اكوتوريستي استان اردبيل است و بايد آنرا در كليت خود يك جاذبه اكوتوريستي به شمار آورد مهمترين زمينه هاي اكوتوريستي و قابليت هاي ساوالان را مي توان در موارد زير خلاصه كرد:

1-       قابليت هاي اكوتوريستي چشمه هاي آب معدني گرم وسرد

2-       قابليت توريستي ييلاقي دامنه هاي اطراف

3-       قابليت زيستگاهي دره موييل و شيروان دره سي

4-       قابليت صخره نوردي د ركنار دره هاي فوق

5-       قابليت اسكي و ورزشهاي زمستاني در پيست آلوارس و ديگر پيستهايي كه مي توانند در آينده مورد بهره برداري قرار گيرند.

6-       قابليت انجام ورزشهاي مهارتي زمستاني يا اسكي وحشي برروي دامنه هاي طبيعي خارج از محدوده پيست احداث شده.

7-       قابليت اكوتوريستي براساس رويش انواع گلها و گياهان معطر طبيعي (پونه) بولاغ اوتي ، شقايق و …

8-       قابليت پياده روي مسافران آبدرماني سرعين و ساير چشمه هاي آب معدني

9-       قابليت كوهنوردي ورزشي ، حرفه اي و صعود به قله

10-     قابليت پرواز با كايت بر فراز دشتهاي اطراف

11-     قابليت طبيعت درماني از طريق احداث روستاهاي مسكوني براي سالمندان

12-     قابليت پژوهش و آموزش براي دانشجويان رشته هاي زمين شناسي ،يخچال شناسي، درياچه آتشفشاني، آب شناسي، ژئومورلوژي ، زلزله شناسي.

 

13-     قابليت تفرجگاهي در فصول بهار و تابستان.

14-     قابليت استفاده براي تورهاي اسب سواري

تقريباً نقطه اي از دامنه هاي ساوالان نيست كه به نوعي داراي ظرفيت اكوتوريستي نباشد به همين دليل اين توده كوهستاني كه منشاء اصلي پيدايش بسياري از جاذبه هاي طبيعي استان ازآن سرچشمه مي گيرد بايد قبل از هرچيز بعنوان يك منطقه توريستي ثبت و تحت مقررات ويژه اي اداره شود.

آلوارس ساوالان:

روستاي آلوارس در ارتفاعات جبهه جنوبي ساوالان با استعدادهاي متنوع توريستي است مسير اصلي آلوارس – دسترسي از طريق جاده سرعين – آلوارس است البته يك راه فرعي ديگر نيز از شهرستان نير به آلوارس وجود دارد كه حدود 4 كيلومتر آن خاكي و سنگي است.

مسير اين روستا با قابليت هايي چون منظر جوامع روستايي و الگوي معشيت آنها(شاهسونها) ،آب وهواي ييلاقي ، قابليت كوهنوردي ، پياده رويي، شكار، وجود آبگيرهاي زيبا (قزل گوللر) و… مساعد سرمايه گذاري جهت ايجاد زير ساختهاي صنعت توريسم است.

مهمترين تاسيسات و تجهيزاتي كه در آلوارس در نظرگرفته شده است . پيست اسكي روي برف است اين پيست در صورت تكميل بزرگترين پيست اسكي كشور مطابق با استانداردهاي جهاني خواهد بود که تاکنون فقط فاز اول آن به طول 1400 متر احداث شده است.

منطقه اكوتوريستي برجلو- قينرجه

 اين منطقه در 47 كيلومتري اردبيل ، 4 كيلومتري شهر نير قرارگرفته وداراي دو چشمه آب معدني بوشلي (برجلو) و قينرجه است .محدوده آن داراي امكانات طبيعي فراواني براي فعاليت هاي اكوتوريستي است.

اين دو چشمه به دليل قرار گرفتن دركنار جاده اصلي اردبيل ، سراب،‌تبريز دماي خوب آب و كافي ، موقعيت قرارگيري مناسب براي احداث و توسعه تاسيسات اقامتي پذيرايي،دارا بودن فضاي كافي براي احداث تاسيسات جنبي و آشنايي نسبي مردم با آن، بايد مورد توجه قرار گيرد.

از سال 84 طرح احداث دهکده توريستي سبلان و شهرک تخصصي آب در اين منطقه شروع شده است که مانند ساير پروژه هاي عمراني استان پيشرفت محسوسي نداشته است.

ساماندهي اطراف منطقه بولاغلار

-        مشخص كردن حريم پيك نيك رودخانه از اراضي زراعي اطراف آن و جلوگيري از كشت در حريم رودخانه

-        ساماندهي و بهسازي فضاهاي جنگلي موجود در حاشيه رودخانه بعنوان فضاهاي پيك نيك.

-        تكميل راه دسترسي به كناره هاي رودخانه

-        مشخص نمودن حوزه صيدماهي قزل آلا

-        احداث مركز خدمات رساني

 

-        بهسازي ورودي از 2 طرف پل نير و نورپردازي حريم پيك نيك رودخانه

مسائل و مشكلات توسعه بخش توريسم اردبيل را مي توان در دو بخش نظري و اجرايي طبقه بندي كرد.

  ذكر اين نكته ضروري است كه سرزمين آذربايجان به ويژه منطقه اردبيل با توجه به پيشينه تاريخي درخشان وجود آب و هواي متنوع جاذبه هاي ديدني قابليت توسعه بخش اعظمي از انواع توريسم را دارا مي باشد و اين نكته را نبايد از نظر دور داشت كه هر نوع توريسمي در مسير توسعه خود در اين منطقه داراي ملاحظات و محدوديتهايي است كه اين محدوديتها شامل موارد طبيعي، فرهنگي، اخلاقي، اقتصادي و حتي سياسي است مي توان مهم ترين علت عدم توسعه صنعت توريسم و حتي توسعه همه جانبه را در منطقه اردبيل وجود بينش سانتراليستي در مسئولين مربوطه و عدم اختصاص بودجه مناسب و به موقع و وجود تبعيض نسبت به اين منطقه دانست

 مشکلات بخش نظري

 الف : در بخش نظري با وجود‌آگاهي كامل نسبت به اهميت توسعه صنعت گردشگري و مقايسه وضعيت نه چندان مطلوب اين منطقه با توجه به استعدادها و پتانسيل هاي فراوان نسبت به استانهاي مركزي كه با وجود جاذبه هاي طبيعي اندك صنعت توريسم با استفاده از اعتبارات ملي توسعه داده اند. به دليل سياستهاي اعمال شده از طريق مركز وهم چنين وجود زمينه خاكستري در اذهان برخي از مقامات كشوري و حوزوي ناشي از نگراني تاثيرات سوء فرهنگي باعث شده تلاشهاي بسيار اندك در امر توسعه توريسم اين منطقه پاسخ لازم را ندهد.

اين در حاليست كه بخش عمده گردشگران علاقه سفر به منطقه اردبيل با انگيزه طبيعت گردي، گردشگري روستايي، ورزشي و كمتر تفريحي دست به اين اقدام مي زنند علاوه براين چون صنعت گردشگري براي منطقه درآمد زاست در اين عرصه نيز محاسبه هزينه و فايده ملاك اصلي تصميم گيري است بويژه كه در شرايط كنوني بحران بيكاري منطقه اردبيل را تهديد مي كند و توسعه صنعت گردشگري با كمترين سرمايه گذاري بالاترين اشتغالزايي را بدنبال خواهد داشت.

  مشكلات بخش اجرائي

1-       ترابري:

با اعلام سال 2006 بعنوان (سفر وحمل ونقل از تخيل ژول ورن تا واقعيت قرن بيست و يكم) از سوي فرانچسكو فرانجياني رئيس سازمان جهاني توريسم (WTO) اهميت ترابري و حمل و نقل در صنعت توريسم بيش از پيش مشخص تر مي شود.

يكي از مولفه هاي اصلي و عمده در جذب توريست توجه به مسئله ترابري است كه از اين لحاظ منطقه اردبيل در تنگناي بسيار شديد قرار داد اختصاص بودجه بسيار اندك براي احداث خط آهن ميانه – اردبيل – مغان، نامناسب بودن اکثر جاده هاي استان ، عدم تجهيز فرودگاه اردبيل به دستگاه هاي ناوبري پيشرفته باعث بروز مشکلات عديده اي در اين بخش شده است استان اردبيل از ناوگان حمل ونقل جاده اي و هوايي خوبي برخوردار نيست :

الف: جاده هاي زميني در فصول سرما خطرناك و حادثه خيز مي باشند.

 

ب: نبود امكانات ريلي يعني قطار كه از امنيت بسيار خوبي در فصل زمستان برخورد است.

ج: تعداد زيادي از پروازها نسبت به شهرهاي ديگر   نبود امكانات فرودگاهي و نامساعد بودن شرايط جوي كنسل مي گردد.

2-       بازاريابي و معرفي جاذبه هاي گردشگري منطقه با استفاده از تكنولوژيهاي جديد در داخل و خارج از كشور.

در اين مورد نيز ارگانهاي مربوط به گردشگري درمنطقه داراي نقايص متعددي هستند. نمايشگاه Arab Tourism Marketing)ATM ، بازاريابي گردشگري عرب ) كه ارديبهشت امسال و سال قبل در دبي برگزار شد از اردبيل هيچ نماينده اي در اين نمايشگاه حضور نداشت

هدف از برگزاري اين نمايشگاه :

جذب سرمايه گذاري براي ساخت صد هتل سه ستاره در اقصي نقاط كشور.

1-       تشريح زيرساخت هاي توسعه صنعت گردشگري بود. در اين نمايشگاه سرمايه گذاران صنعت هتل سازي، مديران آژانس هاي هواپيمايي كشور امارات و ساير كشورهاي عرب حوزه خليج فارس و هم چنين خبرنگاران رسانه ها حضور داشتند.

2-       تامين خدمات مورد نياز گردشگران شامل فراهم آوردن تسهيلات ورود وخروج، امكانات اقامتي خدمات بين راهي تورگردانان و راهنما امنيت و …

ارتقاي كيفيت دفاتر خدمات مسافرتي تورگرداني و راهنمايان مستقر در مراكز مكانهاي ديدني موزه ها عمدتاً به ميزان كيفيت وكميت بازديدكنندگان بستگي دارد اگر صنعت گردشگري توسعه يابد و فعاليت در بخشهاي مذكور سودآور شود قطعاً امر ورود و خروج گردشگران ارتقاء خواهد يافت .

هتل هاي منطقه پاسخ گوي توريستهاي ويژه وتاثيرگذاري نمي باشند و در برنامه هاي آتي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري ساخت هتل 5 ستاره اي براي اين منطقه در نظر گرفته نشده است. جاذبه هاي توريستي موجود در منطقه اردبيل و سرعين مي توان در يك روز مورد بازديد قرار داد تجربه نشان داده است   مسولين بايد براي اقامت بيشتر از يك روز فكر اساسي كنند يعني امكانات و جاذبه هاي لازم را فراهم نمايند صرف داشتن آبهاي گرم منطقه سرعين يا آب وهواي مساعد اردبيل نمي توان كليه اقشار مردم را به اين منطقه كشانيد در حال حاضر و با توجه به شرايط موجود مي توان با توجه و تمركز بيشتر برروي اكوتوريسم با ايجاد امكاناتي كه سرمايه زيادي نيز نمي خواهد، مي توان با برنامه ريزي كوتاه مدت ، ميان مدت و بلندمدت به اهداف مورد نظر دست يافت.

3-       توجه به امر بازاريابي

4-       پذيرايي مردمي توريست و عدم تطابق فرهنگي گردشگران خارجي با ارزشهاي حاكم برمنطقه

براي حل مسئله فرهنگي پذيرش توريست مي توان با آموزش صحيح در اين مورد از طريق شبكه هاي استاني و سراسري و هم چنين مطبوعات فرهنگ سازي كرد.

5-       آموزش مديران در بخش توريسم :

عمده ترين مشكل مديريت بخش توريسم عدم وجود مديران تحصيل كرده در امر توريسم مي باشد و جاي سئوال است كه در هيچ يك از دانشگاههاي منطقه رشته هاي مديريت جهانگردي و هم چنين مديريت هتلداري تاسيس نشده است.

 

در استان اردبيل و با توجه به وجود آبهاي معدني شهرهاي نير،سرعين ، مشگين شهر، خلخال و گيوي لزوم احداث دانشكده آب درماني بيش از پيش احساس مي شود.

چندين پيشنهاد براي بهبود وضع توريسم منطقه :

1-       مشاركت بخش خصوصي و استفاده از سرمايه گذاري در اين بخش و استفاده از تجربيات كشورهاي پيشرو در حوزه توريسم ، كشور تركيه با توجه به همسايگي ايران و اشتراكات فرهنگي ديني و قومي مي تواند بهترين منبع براي كسب تجربه باشد.

2-       تسريع در امر احداث و بهسازي جاده اردبيل – مغان ،جاده اردبيل – تبريز، جاده اردبيل - خلخال، راه آهن ميانه – اردبيل – مغان و …

3-       تاسيس رشته هاي مرتبط با امر توريسم و آب درماني در دانشگاه هاي منطقه

4-       خريد ماشين هاي تورگرداني با ظرفيت هاي 7 و 20 نفره.

5-       فرهنگ سازي

6-       بازاريابي : حضور مستمر در نمايشگاه هاي داخل و خارج از كشور، ايجاد سايت اينترنتي تهيه بروشور به زبانهاي رايج اروپايي و آمريكايي و تبليغ سايتهاي توريستي منطقه از طريق كانالهاي ماهوارهاي

7-       تهيه و اجراي طرح جامع گردشگري در كنار تدوين برنامه هاي كوتاه مدت- ميان مدت و دراز مدت براي بهره برداري هرچه سريع تر از پتانسيل هاي موجود

8-       تلاش در جهت ثبت آثار واجد شرايط در ميراث جهاني يونسكو به عنوان نمونه بقعه شيخ صفي الدين اردبيلي ،ثبت كوه ساوالان به عنوان كوه مقدس.

9-       تكميل طرحهاي نيمه تمام گردشگري

10-     تكميل موزه هاي موجود

11-     همكاري و هماهنگي مابين نهادهاي مرتبط با امر توريسم

طرحهاي ايجاد و توسعه مراكز وقطبهاي جديد توريستي در منطقه اردبيل

-        كاهش وابستگي فصلي جريانهاي گردشگري به فصل تابستان

-        افزايش تنوع در عرضه جاذبه ها وامكانات توريستي

-        فراهم آوردن امكان جابجايي گردشگران در داخل استان

 

-        طرح ساماندهي و بهسازي حوزه ورودي حيران بعنوان دروازه اصلي استان وايجاد تاسيسات رفاهي و پذيرايي درخور اين ورودي به منظور اثرگذاري مثبت و مطلوب در مسافران ايجاد ذهنيت مثبت در آنها.

-        طرح توسعه و احداث تاسيسات اقامتي و پذيرايي و رفاهي چند منظوره در منطقه فندقلو بطوريكه بتوان از ظرفيت گردشگري تابستاني و زمستاني آن استفاده كرد.

-        طرح هاي موردي در مجموعه توريستي ساوالان و اجراي طرح منطقه توريستي ساوالان با كليه تاسيسات وتجهيزات تعريف شده و پيشنهادي در آن.

-        طرح اجرايي توريسم اقتصادي در بازار قديمي اردبيل وبازسازي كاروانسراي پيشنهادي براي ارائه خدمات پذيرايي و خريد درآن

-        طرح ساماندهي و نوسازي تاسيسات و تجهيزات حاشيه درياچه شورابيل.

-        طرح توسعه و تجهيز حوزه درياچه نئور بعنوان دومين قطب اكوتوريستي در نيمه جنوبي استان و پيوند دادن اين مركز با توريسم ييلاقي ناشي از طريق احداث راه دسترسي به دامنه هاي شرقي كوههاي تالش.

-        طرح توسعه و تجهيز مركز آبدرماني سردابه، قينرجه وبوشلي.

-        طرح احداث استخر سرپوشيده ، و روباز در حوزه سرعين.

-        طرحهاي توسعه پيشنهادي اسكي آلوارس و اطراف ساوالان.

-        طرح توسعه توريسم ييلاقي در دامنه هاي ساوالان.

-        طرح احداث اردوگاه توريستي در بولاغلار نير.

-        طرحهاي موردي در امتداد رودخانه بالغلو بصورت احداث اردوگاه و گمپينگ گردشگري

منابع و مراجع:

1-Tourism Planninig An Intergrated and Sustainable Development Aapproach

           Edward Inskeep h

2- اقتصاد گردشگري ام كريشنامورتي و استاونگا اچ مينك Krishna Morthy .M. Stavenga Mink H ،ترجمه : دكتر محمد رضا فرزين

3-       راهنمايي محمدتقي – طرح جامع گردشگري استان اردبيل ،دانشگاه تهران ، موسسه جغرافيا.

4-       ماهنامه ديلماج- شماره ويژه توريسم وباستان شناسي شماره 15 آذر 84.

5-       www.wto.org

6-       نشريه دانشجويي سايان – سال سوم شماره 11 آذر83.

7-       ماهنامه بازاريابي – ويژه نامه توريسم – شماره 42- ارديبهشت 84.

8-       مديريت و برنامه ريزي – نشريه خبري – علمي و آموزشي و تخصصي خرداد و تير 84 ،سازمان مديريت و برنامه ريزي استان اردبيل.

نویسنده:مجید لطفی - کارشناسی حسابداری - پیام نور اردبیل

انتهای خبر