پایگاه خبری تحلیلی ابصارخبر اردبیل ۰۳:۳۵ - ۱۴۰۱/۰۲/۱۹
یادداشت؛

به کاجستان خوش آمدید/ دیار خوش منظر نیازمند درختان بومی است

هرجا که نگاهی می‌اندازی، نهال‌ها یا درختان کوچک و بزرگی از کاج را می‌بینی که برای خودشان جا خوش کرده‌اند. انگار به جز کاج، درخت دیگری در دسترس نیست که کارکنان خدوم شهرداری آنها را بکارند.

به گزارش ابصارخبر، حاتم رسولی فعال فرهنگی و اجتماعی اردبیل طی یادداشتی به فضاسازی شهرداری اردبیل در سالهای اخیر پرداخت و نوشت: اقدام بسیار ارزنده شهرداری  اردبیل در ایجاد و توسعه فضاهای سبز شهری انصافا ستودنی‌ست. طی ده سال اخیر نرخ فضای سبز شهر اردبیل به میزان بسیار خوبی بهبود یافته و چهره شهر به صورت معناداری سبز شده است.

براساس مطالعات و بررسی‌های وزارت مسکن و شهرسازی، سرانه متعارف و قابل قبول فضاهای سبز شهری در شهرهای ایران بین 7 تا 12 مترمربع برای هر نفر است که در مقایسه با شاخص تعیین شده از سوی محیط زیست سازمان ملل متحد (20 تا 25 مترمربع برای هر نفر)، رقم کمتری است. با وجود این، در شهرهای مختلف کشور نیز این رقم، با توجه به ویژگی‌های متفاوت جغرافیایی و اقلیمی آنها، با اختلافاتی همراه است که میزان آن‌را طرح‌های مصوب هر یک از شهرها تعیین می‌کنند.

گرچه شهر اردبیل با داشتن یک و نیم متر مربع فضای سبز به ازای هر نفر، حدود ۶ متر میانگین کشوری از میانگین کشوری عقب است، لیکن از همین اقدامات در حوزه ایجاد و توسعه فضای سبز نیز باید قدردانی کرد.

آنچه در این میان زیاد به چشم می‌آید، کاشتن درخت کاج در اغلب بلوارها، پارک‌ها و فضاهای سبز شهر است. هرجا که نگاهی می‌اندازی، نهال‌ها یا درختان کوچک و بزرگی از کاج را می‌بینی که برای خودشان جا خوش کرده‌اند. انگار به جز کاج درخت دیگری در دسترس نیست که کارکنان خدوم شهرداری آنها را بکارند. البته شاید درختان دیگری هم کاشته می‌شود و احیانا از چشم نگارنده پنهان مانده باشد، ولی بیشتر به نظر می‌رسد همت عزیزان در سازمان سیما، منظر و زیباسازی شهرداری اردبیل، کاشتن درخت کاج است.

برخی از مضرات سوزنی‌برگ‌های غیربومی مانند کاج:

1. عدم تطابق با زیست‌بوم ایرانی که درختان برگ‌ریز دارد؛ گیاهان درختی ایران، به‌جز چند نمونه سوزنی‌برگ که در شرایط و مناطق محدودی زندگی می‌کنند، همگی برگ‌ریز هستند و گیاهان غیردرختی، قارچ‌ها، میکروارگانیسم‌ها و جانوران بومی ایران نیز خودشان را مدت‌هاست که با چنین درختانی وفق داده‌اند.

2. برهم خوردن تعادل نیترات؛ این گیاهان تعادل نیترات خاک را به‌شدت به‌هم می‌زنند؛ خود سوزنی‌برگ‌ها نیاز چندانی به نیترات ندارند، در حالی که اغلب گیاهان دیگر نیاز به فعالیت میکروارگانیسم‌های نیترات‌ساز دارند. پای درختان سوزنی‌برگ نیترات کافی تولید نمی‌شود و البته خاک شروع به اسیدی شدن می‌کند.

3. برهم خوردن تعادل آب؛ درختان سوزنی‌برگ مخصوص مناطق کم‌آب و خشک هستند، این گیاهان نه‌تنها برای زنده ماندن در مناطق خشک تطابق یافته‌اند، بلکه آب‌وهوا را حتی خشک‌تر هم می‌کنند. میزان آبی که این درختان از زمین جذب می‌کنند، به‌اندازه درختان پهن‌برگ است، در حالی که میزان آبی که به‌صورت تعریق به هوا پس می‌دهند، بسیار کمتر است.

4. برهم خوردن تعادل هوموس؛ درختان پهن‌برگ هر سال با خزان کردن، مقدار زیادی مواد غذایی به خاک محل زندگی خود بازمی‌گردانند که با تجزیه شدن به کودی مناسب و مفید برای بقای جنگل تبدیل می‌شود اما سوزنی‌برگ‌ها نه‌تنها خزان نمی‌کنند بلکه وجود رزین، تربانتین و دیگر متابولیت‌ها، مانع تجزیه مواد اندک پس‌مانده از مخروطیان می‌شود، مواد گیاهی تجزیه‌نشده می‌مانند، اسیدی می‌شوند و گیاهان بومی ما (که اغلب قلیایی‌پسند هستند) منقرض می‌شوند.

5. از میان رفتن تنوع جانوری؛ سوزنی‌برگ‌ها برای گرده‌افشانی نیاز به حشرات ندارند بنابراین غذایی هم برای حشرات گرده‌افشان تولید نمی‌کنند در حالی که گیاهان پهن‌برگ به حشرات وابسته هستند و به همین دلیل غذای مورد علاقه حشرات را هم تهیه می‌کنند؛ وقتی در یک ناحیه درختان سوزنی‌برگ به‌جای گیاهان پهن‌برگ رشد می‌کنند، حشرات گرده‌افشان مثل زنبورها و پروانه‌ها نیز منقرض می‌شوند.

پیشنهاد می‌شود شهرداری اردبیل در کاشت درخت از درختان میوه بومی اردبیل مانند فندق، سیب، گردو، آلبالو و گلابی و همچنین درختان صنوبر، چنار و دیگر درختان سازگار با اقلیم شهر اردبیل نیز استفاده کند.

 

انتهای پیام/ج