هیاهوی کلینتون و ترامپ، بخشی از پیچیدگی مسئله ایران برای آمریکا

به گزارش ابصارخبر، علی مرتضوی دانشجوی دانشگاه پیام نور اردبیل در یادداشت خود به رقابت های انتخابات در ریاست جمهوری در آمریکا پرداخت و نوشت: رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری آمریکا با نزدیک‌تر شدن به زمان برگزاری آن، وارد تنش‌های کم‌سابقه‌ای شده است. از یک‌سو، دفتر حزب جمهوری‌خواه در ایالت سرنوشت‌ساز کارولینای شمالی مورد حمله قرار گرفته و از سوی دیگر، تردیدهای جدی در مورد سلامت انتخابات و پذیرش نتایج آن، مطرح شده است.

اگر چه برخی معتقدند روی کار آمدن دموکرات ها در آمریکا برای ایران بهتر است، اما حضور دموکرات ها در کاخ سفید نیز نمی تواند پیام آور تغییر رفتار خصمانه آمریکا در قبال ایران باشد. چرا که هیلاری کلینتون در رقابت های مقدماتی و درون حزبی، تاکنون خصمانه ترین مواضع ممکن را علیه ایران اتخاذ کرده است. هرچند کلینتون نسبت به ترامپ رویکرد محتاطانه ای در پیش دارد و از پاره کردن توافقنامه هسته ای سخن نمی گوید، ولی با این حال تاکید می کند که پس از برجام نیز دامنه فشارها و تحریم ها علیه ایران باید ادامه داشته باشد. کلینتون در سخنرانی خود با اشاره به آزمایش موشکی ایران، خواستار اعمال تحریم های بیشتر آمریکا علیه ایران شد و گفت: من تلاش می کنم تحریم های جدیدی علیه ایران وضع کنم. ما باید توجه داشته باشیم که همین تحریم ها بود که ایران را پای میز مذاکره آورد.

دولت اوباما پس از توافق هسته ای از کاربرد گزینه نظامی برای مقابله با ایران کمتر استفاده کرده است، ولی کلینتون معتقد است در صورتی که تهران بکوشد به بمب هسته ای دست یابد  گزینه نظامی واشنگتن روی میز خواهد بود. کلینتون با تاکید بر این که کشورش حامی رژیم صهیونیستی در برابر تهدیدهای این چنینی خواهد بود، گفته است که در برابر چنین تهدیدهایی، کنار اسرائیل می‌ایستد. لازم به ذکر است که بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی که اصلی ترین مخالف توافق هسته ای است، پس از توافق ایران با 1+5، از آن به عنوان «اشتباه تاریخی» یاد کرد و گفت که تمام تلاش خود را برای مقابله با آن به کار خواهد بست.  

اظهارنظر های تند کلینتون نشان می دهد که وی در صورت تصدی پست ریاست جمهوری آمریکا، هیچ تعهدی برای حفظ توافق هسته ای ندارد و ممکن است به هر بهانه ای اعم از آزمایش موشکی یا فعالیت هایی که به زعم آنها مشکوک به نظر می رسد، همه توافقات صورت گرفته را نقض کند و با توجه به این که کلینتون حمایت لابی صهیونیستی (آیپک) را پشت سر خود دارد، ممکن است در نهایت بنا به خواسته آن ها فشارهای زیادی را علیه ایران به اجرا دربیاورد. 

در واکنش به اتهامات رفتارهای غیراخلاقی ترامپ، ستاد انتخاباتی جمهوری‌خواهان تمامی این موارد را تکذیب کرد و طرح چنین موضوعاتی را به تلاش رقبا در آستانه برگزاری انتخابات عنوان کرد. البته انتخابات در آمریکا همواره با افشاگری‌های گسترده نامزدها و احزاب رقیب همراه بوده است. تقریبا سابقه ندارد که نامزدهای انتخابات در هر سطح و جایگاهی، از سوی رقبایشان به فساد مالی، اخلاقی و ضعف شخصیتی متهم نشوند. با این حال، موضوعات مطرح شده در جریان رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری سال جاری آمریکا به‌لحاظ حجم و گستردگی، تقریباً بی‌سابقه بوده است. از یک‌سو، دونالد ترامپ، نامزد جمهوری‌خواهان به انواع و اقسام موارد فساد اخلاقی، رابطه خارج از ازدواج با زنان، تحقیر و آزار جنسی آنان و به‌کار بردن رکیک‌ترین الفاظ متهم می‌شود. از سوی دیگر، هیلاری کلینتون، نامزد دموکرات‌ها متهم است که از طریق بنیاد متعلق به همسرش، بیل کیلنتون، رییس جمهوری اسبق آمریکا، پول‌های غیرقانونی دریافت کرده و از فساد اخلاقی شوهرش در دهه‌های پیش، مطلع بوده است.

دونالد ترامپ روابط گسترده واشنگتن با آل سعود را به باد انتقاد گرفته است. ترامپ در کمپین های انتخاباتی خود گفته است که عربستان سعودی باید بابت حمایت‌های بی‌شائبه واشنگتن از آل ‌سعود، به آمریکا پول بدهد. ترامپ گفته است: «سعودی ها روزی یک میلیارد دلار به جیب می‌زنند. اگر ما نبودیم، عربستان سعودی هم این جایی که هست، نبود. آن ها اصلا وجود نداشتند». در مجموع ترامپ انتقاد از رهبران سعودی را به بالاترین حد رسانده و با تاکید بر ضرورت و اهمیت انتشار گزارش کمیته تحقیق واقعه 11 سپتامبر 2001 گفت که اطمینان دارد در این گزارش اسناد رسوا کننده ای در مورد نقش عربستان سعودی در این واقعه تروریستی وجود خواهد داشت. ترامپ با تاکید بر این که او می داند در این گزارش چه اسنادی وجود دارد به صراحت گفت که اسناد به دست آمده به طور جدی و قاطع به نقش رژیم سعودی در این واقعه تروریستی اشاره دارد.

به رغم اظهارات تند ترامپ علیه عربستان، با این حال کلینتون حامی رژیم های دیکتاتوری عرب حاشیه خلیج فارس، به خصوص عربستان سعودی است و به تقویت اعراب در مقابل نفوذ منطقه ای ایران اصرار دارد و به همین منظور نامزد مورد حمایت رژیم آل سعود است. مواضع تند او علیه برنامه هسته ای ایران و متهم کردن جمهوری اسلامی به حمایت از گروه های تروریستی، در عمل خوش خدمتی به اعراب حاشیه خلیج فارس است. به همین منظور، مقامات آل سعود، مبالغی را برای تأمین هزینه تبلیغات انتخاباتی هیلاری کلینتون به یکی از لابی های آمریکا پرداخت کرده و این در حالی است که رژیم صهیونیستی نیز از کلینتون برای پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری حمایت می کند. نظام حاکم عربستان روابط بسیار قدیمی با خانواده کلینتون دارد و قبلا نیز 10 میلیون دلار به بیل کلینتون، رئیس جمهور سابق آمریکا برای تأمین هزینه تبلیغات انتخاباتی وی پرداخت کرده بود.

مواضع متناقض، جنجالی و گاه خنده دار دونالد ترامپ سبب شده است تا تلاش های پنهانی درون حزبی برای حذف وی از انتخابات افزایش یابد. روزنامه نیویورک تایمز چند ماه ماه پیش در گزارشی نوشت که اعضای ارشد حزب جمهوری خواه تلاش می کنند دونالد ترامپ از گردونه رقابت‌های درون حزبی حذف شود، اما ناکام مانده‌اند.

البته در این میان به نظر می‌رسد، ترامپ در مقایسه با کلینتون بیشتر در معرض آسیب قرار دارد. در حال حاضر ائتلافی از سوی حامیان نظم سیاسی مستقر در آمریکا شامل سیاستمداران کهنه‌کار از هر دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه به همراه گروهی از نخبگان فکری و صاحبان رسانه‌های بزرگ و تأثیرگذار علیه ترامپ بسیج شده‌اند تا با افشاگری‌های هرچه بیشتر علیه وی، راه رسیدن این نامزد جنجالی و غیر قابل پیش‌بینی را به صندلی ریاست جمهوری آمریکا سد کنند.

بسیاری از تحلیل گران و مقامات غربی از احتمال پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا نگران هستند و روی کار آمدن وی را یک فاجعه می دانند. با این حال، وی همچنان در مسیر رقابت‌های انتخاباتی باقی مانده و حتی اعلام کرده است که اگر از سوی جمهوری خواهان تحت فشار قرار گیرد، ممکن است به صورت مستقل وارد انتخابات سال 2016 شود. ترامپ حتی تهدید کرده است که در صورت حذف از گردونه انتخابات طرفداران خود را به خیابان ها خواهد کشاند. 

کمتر از یک ماه دیگر تا انتخابات ریاست جمهوری آمریکا باقی مانده است و سخنرانی ها و شعارهای تبلیغاتی نامزد های دموکرات و جمهوری خواه می تواند در رسیدن آن ها به قدرت در آمریکا موثر باشد. هرچند نکته مشترک در موضع تمامی نامزد های جمهوری خواه انتقاد از توافق هسته ای با ایران است، اما به نظر می رسد حتی در صورت پیروزی آنها در انتخابات آتی، آنها چاره ای جز رضایت دادن به اجرای یک توافق با پشتوانه بین المللی قوی نداشته باشند. از طرفی، کلینتون نیز که حامی سرسخت صهیونیست ها است در صورت به قدرت رسیدن چاره ای جز پذیرش برجام نخواهد داشت. چرا که نقض توافق هسته ای می تواند بی اعتمادی متحدان اروپایی واشنگتن را در پی داشته باشد؛ چیزی که اوباما بارها به آن اشاره کرده است و گفته که در صورت نقض برجام متحدان آمریکا در تحولات جهانی واشنگتن را همراهی نخواهند کرد.

این موضوع به معنای دست برداشتن دولت آتی آمریکا از تلاش علیه برجام نیست، بلکه شیوه آنان به صورت مواجهه مستقیم با برجام نخواهد بود. اگر دولت بعدی آمریکا را دموکرات ها به دست گیرند با روش های غیرمستقیم تلاش خواهند کرد دستاوردهای حداقلی برجام برای ایران را از بین ببرند.

در مقابل اگر دولت آینده آمریکا را جمهوری خواهان تشکیل دهند، آنان حداقل در سخنان خود، غیر از این که از لغو برجام سخن گفته اند، طرح دیگری ندارند و این موضوع خطرناکی است، چرا که با وجود موانع قانونی و بین المللی لغو برجام، جمهوری خواهان به سردرگمی و مبتنی بر علایق صهیونیست ها در مقابل ایران اقدام خواهند کرد و این موضوع ضمن افزایش هزینه های آمریکا، فشارهای مقطعی را بر ایران وارد خواهد کرد. در نهایت هر دو نامزد مطرح انتخابات آمریکا خود را برای افزایش فشار بر ایران آماده کرده اند و این البته به معنای قرارگرفتن ایران در موضع ضعف نیست، بلکه هیاهوی کلینتون و ترامپ، بخشی از پیچیدگی مسئله ایران برای آمریکا را بازگو می کند.

یادداشت نویس: علی مرتضوی

دانشجوی دانشگاه پیام نور اردبیل

انتهای پیام/